Sosyolog Gözüyle, Birkaç Paragraf
Rüveyda Sadak
Öncelikle…
Nedir Sosyoloji? Toplumbilimi’dir, en kısa tabiriyle. Toplumu ve toplumsal sorunları inceler. Herakleitos’un bir sözü var, bu kapsamda. Sosyolojide fazlaca kullandığımız bir geleneksel olan: “Değişmeyen tek şey, değişimin kendisidir.” Evet, doğru. Değişim, teorik bir kavram olarak aynı ve fakat uygulama noktasında değişkenlik gösteren bir durum. Çünkü toplumda her şey sürekli değişim içerisinde yer alıyor. Böyleyken çoğu sosyolog, toplumsal sorunlar üzerinde yoğunlaşmıştır haliyle. Tabiî ki haklılık payı sınırsız. Bir örnekle detaylandıralım. Weber, günümüz koşullarında ekonomik mekanizmaya dahil sıkça kullanılan kapitalizm kavramının, rasyonellik boyutundan bahseder. Modern bir kapitalizm gerçeğidir bu. Piyasadaki mevcut oluşum içerisinde ücret, emek ve üretimin maliyeti şeklinde çeşitli faktörler sonucu sağlanabilecek fayda, yatırım kapsamında elde edilebilecek getirilerle, şimdilerde kâr güdüsü olarak toplumca alışık olduğumuz rutin bir görüntüye dönüştü. Ve bunun manipülasyon çatısı altında, bireyler açısından farkındalık oluşturduğu da aşikâr. Nitekim aksi şekli görülmedi, meta (satılmak amaçlı, alınır-satılır mal) yönlü fahiş fiyatların, fırsatçılık kapsamı bir arz- talep dengesizliği (satış konusunda, bu en çok ayçiçek yağı’nda görülmüştü) karşısında. Sosyolog, toplumu oluşturan bireyleri, kültür ve sosyal davranışları inceler ki bu çerçevede bilimseli vurgulamasıdır. Toplumu etkisi altına alan bir ‘Sosyal Medya’ sorunsalı…Doğru olanın asla gibi biçim gösterdiği bir platform denilmesi, yerinde kulanım sayılabilir. Artık değişime bağlı olarak; eski olana ‘nostalji’, yeni olana ise ‘gelişim, değişim’ adlandırması hep ileri gösterge olarak biliniyor. Mesela filmler, normal standarttan bahsetmiyorum tabiî ki. Şimdi kime sorulsa, herkes belgesel izliyor(muş) ya da televizyon mu, o da ne? durumlar içerisindeyiz. Çünkü topluma, kötü davranışları (bazı film karakterlerinde mevcut) iyi gibi motive etmek de bir o kadar gerçeküstü söylemlerden. ‘Huggy Wuggy’ diye enteresanlığın devasa boyut katlanmış hali. Çocuklar için tehlikeli görülen bir oyuncak. Çocukların psikososyal gelişimlerine olumsuz etkide bulunduğu tespit edildikten sonra Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın görüşmelerinin ardından bu oyuncakların toplatılmasına karar verildi. Oyuncak görünümlü bu varlık neden, ne amaçla oyuncak repertuarına dahil edilir, şekli görünce toplum olarak fikirler mutabık ölçüde diye düşünüyoruz.
Ve tekrar, tüm sosyologlar için geçmiş 14 Kasım Dünya Sosyologlar Günü(m)nüz’ü kutluyoruz.
