Trablusgarp Emiri Şeyh Sunisi'nin Elazığ'a Gelişi
Başak MERAL GÜNDÜZ/Araştırmacı Yazar Sedat Çağlıyan Trablusgarp Emiri Şeyh Sunisinin Elazığ'a gelişini gazetemize anlattı.
1873 YILINDA DOĞAN ŞEYH,SUNİSİYE TARİKATININ ŞEYHİDİR
Sedat Çağlıyan,”1873 yılında Lidyada doğan Şeyh,Sunisiye tarikatının şeyhidir.Bu tarikat 1837 yılında Libyalı Muhammed bin Ali tarafından kurulmuştur.
Batılı güçlerin istilasına karşı çıkan anti emperyalist bir çizgiye sahiptir.1911 yılında İtalyanlar Trablusgarpı işgal etmesiyle oradaki Osmanlı ordusuyla beraber savaşmışlardır.
1911 yılında İtalyanlar Libyaya saldırınca Enver Paşa,Mustafa Kemal,Yakup Cemil,Kuşçubaşı Eşref,Ali Fethi Okyar gibi genç subaylar bölge halkını İtalyanlara karşı örgütlemişlerdir.
Atatürk Libyada olduğu günlerde Ömer Muhtar ve Şeyh Sunisi ile dost olmuştur.
Birinci Cihan Harbinin sonuna doğru,Şeyh Sunisi Sultan Reşat’ın davetini kabul ederek 1918 yılında Alman denizaltısıyla İstanbul’a gelir.Hükümetin amacı;halifenin cihat fetvasını İslam alemine duyurması için Arap ve İslam devletlerine göndermek istemiştir.Ancak İstanbul’a gelmesinden kısa bir süre sonra Sultan Reşat vefat etmiştir.Yerine Sultan Vahdettininin tahta çıkmasıyla planlar bozulmuştur.Sultan Vahdettin İngitere ve Fransaya karşı İslam dünyasını kışkırtıp,onların düşmanlığını kazanmaktansa bu ülkelerle anlaşıp birlikte hareket etmek gerektiğini savunmuştur.31 Ağustos 1918 tarihinde Şeyh Sunisi Eyüp Sultanda Sultan Vahdettine kılıç kuşatmıştır’’dedi.
ŞEYH SUNİSİ ATATÜRK’E HABER GÖNDERMİŞ MİLLİ MÜCADELEYE KATILMAK İSTEDİĞİNİ BELİRTMİŞTİR
Çağlıyan,”Kurtuluş savaşı başladığı sırada Bursada bulunan Şeyh Sunisi,Bekir Sami bey aracılığıyla Atatürk’e haber göndermiş,Milli Mücadeleye katılmak istediğini bildirmiştir.Atatürk bir mektupla Ankara’ya davet etmiştir.15 Kasım 1920’de Ankara’ya gelen Şeyh,Atatürk tarafından karşılanmış onuruna 23 Kasımda mecliste yemek verilmiştir.
Şeyh Sunisiye üç görev verilmiştir.
1-İslam Dünyasındaki antiemperyalist hareketlerin Ankara’nın etkisi altına almak.
2-Irak ve Suriyedeki müslüman arapları,Hilafet propagandası yaparak İngiltere ve Fransa’ya karşı harekete geçirmek.
3-Türkiye içinde doğu ve güneydoğuda bulunan kürtleri,milli harekata katılımını sağlamak.
Kürtçü propagandaya karşı propagandayla karşılık vermek
Gezici vaizlik görevi adı altında Ankara’dan hareket eder.
Ankara,Konya,Sivas,Elazığ,Diyarbakır,Urfa,Mardin ve Musul’a kadar gitmiştir.
Gittiği yerlerde törenle karşılanmıştır.Bulunduğu yerden Atatürk’e telgraf çekerek halka gerekli dini öğütleri verdiğini yazmıştır.
İngiliz istihbaratı Şeyh Sunisiyi adım adım takip etmiştir.Endişe duyduklarını İngiltere’ye rapor etmiştir.
1920 YILINDA ELAZIĞ’A GELDİKLERİNDE VALİ ABDULKADİR BEY TARAFINDAN KARŞILANMIŞ
Sedat Çağlıyan,”1920 yılında Elazığ’a geldiklerinde Vali Abdulkadir bey ve eşraf tarafından karşılanmış.Bedri Çarsancaklı’nın konağında misafir edilmiştir.Köylerden ve kasabalardan gelen halk misafir kaldığı konağa kafileler halinde gelip Şeyh’in elini öperek ziyaret etmişlerdir.Şeyh Sunisi Elazığ’dan ayrılırken ev sahibi Bedri beye bir Kuran-ı Kerim hediye etmiştir.Şeyhin mahiyetinde bulunan özel doktorluğunu yapan Hüseynikli Sancaktarzade Doktor Ali Kemal beydir.Doktor Ali Kemal bey daha sonra Elazığ’a gelmiş Büyük Çarşı’nın yerindeki Çöteli Asım beyin konağını satın alıp,muayenehanesini burada açmıştır.
Şeyh Sunisi Türkiye’den ayrıldıktan sonra Şam’a gitti.Fransızların Şam’ı terketmelerini istemeleri üzerine Filistin’e oradan da Mekke’ye giderek dedesinin Ebu Kubays dağında açtığı zaviyeye yerleşti.10 Mart 1933 tarihinde burada vefat etmiştir”dedi.
