Ülkemiz de ve ilimizde devamlı olarak tarihi eser kaçakçılığı ya da kaçak define avcılığı haberlerini okuruz.
Tarihi yerleşim yerlerinde izinsiz kazı yapanlar ve buldukları tarihi eserleri satarken yakalanan kişileri ekranlar ya da haber sitelerin de okur ve bazen de çok şaşırırız.
Tarihi yerleri kazarak talan eden ve ne tarihe nede doğaya saygısı olmayan kişilerin bu yaptıklarının karşılığında aldıkları cezalarında ne olduğu konusunda pek de bir bilgimiz yok.
Geçmiş dönemlere ait tarihi eserleri çıkararak haksız kazanç elde etmek isteyen kişilerin de ülkemizde sayısının oldukça fazla olduğunu söylemek gerekiyor. Yakalandıktan sonra genelde adli kontrol şartı ile serbest bırakılan bu kişilerin mutlaka suretle ceza alması gerekiyor.
Tarihimizin para hırsı yüzünden talan edilmesine kimsenin hakkı yok ve olmamalı. Elbetteki definecilik işlerinin resmi yollardan yapıldığını duyuyoruz ve devletimizin gözetiminde yapıldığı ifade ediliyor.
Ayrıca yaptığım araştırma neticesinde;
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan değişikliğe göre, define aramak isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler, define arayacakları yerin bağlı olduğu mülki amirine bir dilekçe ile müracaat edecek. Dilekçede, arama maksadı açıkça belirtilecek ve define aranacak yerin il, ilçe, bucak, köy, mahalle, sokak ve ev numarası bildirilecek. Bu yerin ekili, dikili, meskun, gayrimeskun, tapulu ve tapusuz olup olmadığı ve kime ait olduğu açıklanacak.
Müze müdürlüğünce başvuruya konu alanın, tespit ve tescil edilen alanlar ve mezarlıklar arasında olmadığına karar verilmesi durumunda, başvuru sahibinden müracaat dilekçesinde şu belgeler istenecek:
"- Define aranacak sahanın yetkili teknik elemana çizdirilmiş, ilgili çevre ve şehircilik il müdürlüğünce tasdikli, 1/500 ölçekli tasviye münhanili haritası veya krokisi,
- Krokisi çıkarılamayacak ev ve bunun gibi yerler için ise ada, parsel ve çap numarasını belirten vaziyet planı,
- Uzaktan ve yakından olmak üzere çeşitli yönlerden çekilmiş net fotoğrafları,
- Define aranacak yer, sahipli ise, gerçek kişilerden noterden tasdikli muvafakatname, tüzel kişilerden de yetkili organlarından alınacak muvafakat,
- Define araması yapılacak sahada yer altı ve yer üstü hizmetlerine yönelik sakınca bulunmadığına dair yetkili kurumlardan alınan onay yazısı,
- Define aranacak yer, yerleşim alanı içerisinde veya yakınında ise çevre yapılar açısından arama yapılmasında sakınca bulunmadığına dair yetkili kurumlardan alınan onay yazısı,
- 25 Kasım 2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu."
Değişikliğe göre, define aranacak yer 50 metrekareyi ve 10 metre derinliği geçmeyecek. Bu yer, verilecek fotoğraflarla, harita veya krokiler üzerinde işaretlenecek. Su altında define araması yapılamayacak.
Mülki amir, define aranacak yerin 2863 sayılı kanunun 6'ncı maddesinde belirtilen yerler ile sit alanları ve mezarlıklar arasında olup olmadığını, define aranmasında sakınca bulunup bulunmadığını en yakın müze müdürlüğüne tespit ettirecek.
Müze müdürlüğünce, hazırlanan bilgi ve belgeler, valilik makamına sunulacak. Valilikçe yapılan değerlendirme neticesinde müracaatın uygun bulunması durumunda, müze müdürlüğünce hazırlanan ruhsat, define araması yapılacak ilin valisi tarafından imzalanacak.
Ruhsatname sahipleri, define araştırmaları için verilecek ruhsatnameler harcının ödendiğine dair belgeyi, ilgili müze müdürlüğüne ibraz edecek. Ruhsatname, verildiği yıl için geçerli olacak.
Define araması aralıksız en çok 15 gün devam edecek. Hava muhalefeti veya tabii afetlerden dolayı bu süre içinde bitirilemezse bir defaya mahsus olmak üzere çalışılmayan süre kadar valilikçe uzatma yapılabilecek.Çalışmalara ara verilen süre içerisinde, çevre sakinlerinin can ve mal güvenliğini sağlayıcı tedbirlerin alınmasından ve doğabilecek tüm zararın karşılanmasından define arayıcısı sorumlu olacak. Define aramak isteyenlere aynı süre içinde birden fazla yerde arama izni verilemeyecek. Daha önce define araması yapılmış alanlar için yeni bir başvuru yapılamayacak. Define arama izni başkalarına devredilemeyecek. Bu iş için bir başkası tevkil olunamayacak.
Yukarıda yazdığımız gibi devletimizin izni olmadan yapılan herşey suçtur ve yasaktır. Devletimizin kanunları çerçevesinde ve ilgili birimlerin kontrolünde yapılmalı.Aksi takdir de yapılan her kaçak kazı devletimize ve tarihimize zarar verir.
Lütfen duyarlı olalım ve bulunduğumuz il,ilçe ve köylerde bu tür kaçak kazı yapanları kolluk kuvvetlerimize bildirelim. Unutmayalım ki tarihimize sahip çıkmak hepimizin görevidir…
