Kış Mevsimi Depremi Tetikliyor mu?
Son dönemlerde Elazığ, Malatya, Tunceli, Bingöl gibi çevre illerde yaşanan depremlerin, kış mevsimi geldiği için arttığına inanan vatandaşlar için, konuyu uzmanına sorduk.
Mevsimlerin deprem üzerindeki etkisini konuştuğumuz Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genel Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yerbilimci Prof. Dr. Ercan Aksoy, vatandaşları bilimsel açıklaması olmayan konulara inanmamaları yönünde uyardı.
Prof. Dr. Aksoy, büyük depremlerin her mevsimde meydana geldiğini, havaların soğumasının ya da ısınmasının konuyla ilgisi olmadığını belirtti.
"BİLİMSEL DAYANAĞI OLMAYAN HURAFELERE İNANMAYALIM”
Kahramanmaraş depremlerinden sonra yaklaşık 10 ay içerisinde binlerce deprem yaşadığımızı ve büyük bir kısmının yaz mevsiminde meydana geldiğini aktaran Prof. Dr. Ercan Aksoy, “Yaklaşık iki hafta önce Malatya’nın Pütürge ilçesinde ve Elazığ’ın Kovancılar ilçesinde depremler oldu. Ancak bunların havaların soğumasıyla bir ilgisi yok. Havaların soğumasıyla sayıları artmadı. AFAD ya da Kandilli’nin sayfalarına bakacak olursak 6 Şubat 2023’teki büyük depremlerin ardından yaz boyunca daha yoğun oldu. Bir yıllık süreçte binlerce defa artçı deprem yaşadık. Hatta Ağustos ayında Malatya’da birkaç gün arayla 4.5, 5.1 büyüklüklerinde sayılan depremler meydana geldi. Dolayısıyla bu bilimsel dayanağı olmayan hurafelere inanmayalım. Gerçekle örtüşmüyor listeler ortada, bunlara bakılırsa aylık bazda veya günlük bazda çok sayıda deprem yaşıyoruz. 6 Şubat depremlerinden sonra gerek ülke genelinde gerekse sadece Elazığ ve çevresinde çok sayıda deprem yaşadık.” şeklinde konuştu.
“MEVSİMLERİN DEPREM ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE BİLİMSELLLİK DÜZLEMİNDE YAKLAŞMAK GEREKİR”
Ülkemizde her mevsimde büyük depremler olduğunu belirten Prof. Dr. Aksoy: “Ülkemizde yaşanan büyük depremlere bakalım. 1939 Erzincan depremi, 26-27 Aralıkta meydana geldi. Arkasından 1999 Marmara depremini yaşadık, o da 17 Ağustos’ta yani yazın ortasında meydana geldi. Mevsimlerin deprem üzerindeki etkisi nedir, olaya böyle yaklaşmak lazım. Mevsimlerin olayı, dünyamız güneş etrafındaki turunu bir yılda tamamlıyor. Dolayısıyla güneş ışınlarının dünyamıza nasıl düştüğüne bağlı olarak dünyanın bir kısmı yazı yaşarken bir kısmı kış mevsimini yaşıyor. Dünya dik olmadığı için, eğik olduğu için güneş ışınlarının düzeyi bizlere mevsimleri yaşatıyor. Peki, bunun depremleri üreten faylar üzerinde ne gibi bir etkisi olabilir? Bunların hiçbir etkisi yok.”
“MEVSİMLERİN FAY ÜZERİNDE BİR BELİRLEYİCİLİĞİ YOK”
Depremlerin fay üzerinde yeterli enerji birikmesiyle oluştuğunu ve mevsimlerin faylar üzerinde bir belirleyeceğinin olmadığını belirten Prof. Dr. Aksoy, konuşmasını şu sözlerde sürdürdü: “Kışın donma etkisini düşünelim. Soğuk oldu, toprak dondu. Sibirya’da bile topraklar bir metre civarında donabiliyor. Zaten hepsi donsa canlılık diye bir şey olmaz. Dolayısıyla deprem olduğu zaman sığ depremleri yaşıyoruz diyoruz. 5.5 km civarında olan depremler yaşıyoruz. Şimdi nasıl bir ilişki kuracağız? Bilimsel bir yaklaşımda bulunmak zorundayız. Depremler fay üzerinde yeterli enerji birikmesiyle oluşuyor. Mevsimlerin fay üzerinde bir belirleyiciliği yok. Depremin ne zaman olacağını, mevsimler ya da gece-gündüz değil de, fay üzerinde yeni bir kırılmanın meydana gelmesi için gerekli enerjinin birikmesi belirler. Böyle hurafelere, kulaktan dolma bilgilere inanmayalım. Her şeyi bilimsel olarak açıklayabiliriz.”
