25 Eylül’de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) tarafından gerçekleştirilecek olan bağımsızlık referandumu öncesinde ortam iyice geriliyor. Barzani, tüm uyarılara kulak tıkayarak referandumdan geri adım atmayacağını defaatle belirtti. Ortada bir yığın cevap bekleyen soru var. Bu soruların bazıları şunlar;
Şu anki konjonktürde referandum yapmanın bölgedeki Kürtlere ne faydası olacaktır?
Referandum zamanlaması doğru mudur?
Referandum sonrasındaki ihtimaller iyi hesaplandı mı?
PYD/YPG ve DAEŞ varlığı ve bölgede oluşabilecek terör koridoru ihtimaller hesaplandı mı?
Ortaya çıkacak bir çatışma ortamında peşmergenin mukavemet gücü ne düzeyde?
Bunlara benzer onlarca soru var cevabını bekleyen. Fakat Barzani tüm uyarılara kulağını tıkamış durumda. Bölgedeki komşuların tamamı referandumun yapılmasına karşı. İsrail hariç. Peki, neden İsrail Barzani’ye destek vererek bu referandumun yapılmasını istiyor? Kürtlerin bağımsız devlet kurma hayaline zil takıp oynayarak yanaşan İsrail nihai amaçta tabii ki kendi çıkarlarını düşünüyor. Bölgede kurulacak bir Kürt Devletinde, kuracağı ‘üs’ ile İsrail batıya daha da yaklaşmış olacak ve jeopolitik olarak çok stratejik bir bölgede konuşlanmış olacak. bu bölge için büyük bir tehlike demek.
Referandumdan evet çıksa bile bölgede bağımsız bir Kürt Devletinin yaşama ihtimali pek de güçlü görünmüyor. Barzani bölgedeki Kürtler üzerinde nüfuz sağlamadan böyle bir işe giriştiği için hata yapıyor. Bölgede bir PYD/YPG/PKK gerçeği ve DAEŞ gerçeği ortada duruyor. Bu tehlikeler bertaraf edilmeden bağımsız bir Kürt Devleti sağlıklı bir şekilde kurulamaz. Kurulsa bile devamlılık gösteremez. Kuzeyinde Türkiye, doğusunda İran, güneyinde Irak olan bir devlet sadece batısındaki Suriye’ye muhtaç hale gelecektir. Suriye’deki iç savaş hala devam ediyor. Hem Suriye rejimi hem de muhalifler bu referanduma karşı. Yani referandum dar bir bölgede yapılıyor ve ‘evet’ çıksa bile kurulacak devlet o dar bölgeye hapsolmaya mahkûmdur.
Kürtlerin bağımsız devlet kurmaya hakları yok mudur? Bir kürt olarak bu soruya tabi ki evet diyorum. Sadece Kürtlerin değil, her milletin devlet kurmaya hakkı vardır. Fakat devlet kurmak basit bir şey değildir. Şartların oluşması ve ortamın buna uygun olması gerekir. Bu belki 100 yıl belki 200 yıldan fazla sürelere yayılabilir. Zaten Barzani 100 yıllık bir hayalin peşinde koşuyor fakat zamanlama yanlış.
Barzani’nin müttefikleri ile bu işi istişare etmesi ve ortak akıla uygun hareket etmesi gerekirdi. Özellikle her başı sıkıştığında Türkiye’ye koşan Barzani, Türkiye’den habersiz böyle bir işe tevessül ediyorsa gemileri yakmış demektir. Yeri ve zamanı geldiğinde bölgede kurulacak bir Kürt devletine Türkiye’nin destek vereceğine inanıyorum ben. Ama şu anda değil. Zaten doğal olarak yanı başımızdaki bir devlet ile dost olmamız ve karşılıklı çıkar ilişkisine göre hareket etmemiz dış politikanın olmazsa olmazıdır. Fakat yanı başımızda kendi başına buyruk ve İsrail’in desteği ile kurulan bir devlet için bunu söyleyemeyiz.
Şimdi bir sürü komplo teorileri üretiliyor. Savaş ihtimali bunların en büyüğü. Çok düşük ihtimal de değil aslında. Hele bölgedeki mezhepsel ayrılıklar da düşünülürse ufak bir kıvılcımdan yüzlerce yıl söndürülemeyecek yangınlar çıkabilir. İran’ın referanduma karşı çıkmasının en büyük nedeni de bölgedeki Haşdi şabi varlığının tehlikeye düşme olasılığıdır.
Bakmayın siz batıdan yükselen referandum tepkilerine. Esasında referandum sayesinde bölgede oluşacak kaos batının işine geliyor. Bölgede karışıklık ve istikrarsızlık devam ettikçe batı daha çok petrole kavuşacak, bölgeye daha çok silah satacak ve bölgeyi daha çok sömürecektir…
Kalın sağlıcakla…
