UZM. DYT. KAYA: 'BİLİNÇLİ AİLELER DİYABETİ ÖNLEYEBİLİYOR'
Nisa Yılmaz/ Diyabetin günümüzde giderek artan bir hastalık olduğunu söyleyen Uzm. Dyt. Fatih Süleyman Kaya, diyabet türleri hakkında bilgi vererek, diyabeti tanısında nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda açıklamalarda bulundu.
Diyabetin nasıl ortaya çıktığını ve diyabeti tetikleyen unsurları şöyle tanımlıyor Kaya: “Pankreasın görevini tam olarak yapamamasından dolayı kaynaklanan bir hastalık. İnsülin salgısını yetersiz düzeyde yapması ve hiç yapamaması durumunda ortaya çıkan bir hastalık. Diyabetin birçok çeşidi var. Daha çok yaşlı hastalarda kiloya bağlı olarak obeziteye, yaşa göre Tip 2 diyabette ilaç yetersizliğine bağlı olarak insüline geçişi olan bir diyabet çeşidi. Kilo, düzensiz beslenme, stresli yaşam tarzı, düzensiz hareket, alınan karbonhidrat en büyük sebeplerden bir tanesi.
Yağ oranı standartta yüzde 30’ları geçtikten sonra diyabet riski 2, 4, 6 kat artıyor. Bu sefer insülin direnci artıyor, kilo yapıyor. Kilolu olan birinin de insülin direnci çıkıyor. Bu şekilde kısır bir döngüye giriliyor. Kişinin sağlık yönünden sürekli yorgun, halsiz hatta kalp ve böbrek hastalıklarına neden oluyor.
Çocuklarda da genetik etkenlere dayanan Tip 1 diyabet çeşidi ise çocuklarda görülen bir diyabet türü. Genetik olduğu için yaşam tarzı Tip 1 diyabeti etkilemez. Fakat Tip 2 diyabet giderek artıyor. Şekere karşı duyulan tüketim, hareketsiz yaşam, hazır gıdaların içerdiği ucuz şeker oranı artıyor. Ama temel noktalardan bir tanesi kesinlikle hareketsizlik. Alınan kalori yakılmayınca vücutta yağ olarak depolanıyor. Bu da vücuda büyük oranda zarar veriyor. Gebelikte de kilonun çocuğa dezavantajı var kiloya ve diyabete neden olmasından dolayı.”
DİYABETE KARŞI “DÜZENLİ BESLENMEK VE HAREKETİ ARTIRMAK”
Diyabette düzenli beslenmenin yanı sıra hareketli bir yaşamın da önem taşıdığının ve etkili olduğunu söyleyen Kaya, “Diyabete karşı hareketi artırmak, düzenli beslenmek, işlenmiş hamur işini tüketmemek gerekiyor. Diyabetin önlenmesinde antidiyabetikler, insülin de kullanılıyor. Kişi Tip 1 diyabet ve insüline bağlı bir diyabet değil ise düzenli beslenme ve hareket mutlaka gerekiyor.
Kontrolsüz meyve tüketimi, kontrolsüz hamur işi tüketimi, karbonhidratın ekstra tüketimi de kilo alımını hızlandırıyor. Çocuklarda hareket yüksek olduğu için meyvenin ekstra bir zararı olmaz çocuklara” dedi.
ÇOCUKLARDA DİYABET BELİRTİLERİ NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?
Kaya, çocuklardaki diyabetin genetik faktörlü olduğu için belirtilerin daha zor anlaşılacağını söyleyerek, çocuğun sağlığında görülen bazı değişimlerde vakit kaybetmeden bir uzmana danışılması gerektiğini söyleyerek şöyle devam etti: “Çocuk çok sık tuvalete çıkıyorsa, kontrolsüz su içiyorsa, zayıflama, baş dönmesi ve bayılmalar yaşanıyorsa mutlaka bir sağlık merkezine gidilmeli. Çocuklardaki diyabet türü Tip 1 olduğu için fark edilmesi biraz daha güç olabiliyor. Mutlaka çocuğun şeker ölçümlerinin ve kan tahlillerinin yaptırılması gerekiyor.
AİLE BİLİNÇLİ İSE DİYABET ÖNLENEBİLİYOR
Ailenin duyarlı yaklaşımı ile diyabetin önlenebileceğini vurgulayan Uzm. Dyt. Kaya; “Yaşlı bir birey ya da çocuk dahi olsa aile bilinçli ise diyabet önlenebiliyor. Aile, diyabetli bir çocuğa veya yetişkine yasak olan besinleri evde tüketmeye devam ediyorsa hiçbir destekte bulunmuyordur. Diyabetin direk tedavisi düzenli beslenmek, doğru saatler ve doğru ara öğünler. Su tüketimi özellikle içinde bulunduğumuz mevsimde çok önemli. Su tüketimi ne kadar azsa, tüketilen yiyecekler o kadar yağa dönüşüyor. Günlük 2,5 -3 litre su tüketilmesi gerekiyor. Günlük 5-6 fincan çayı geçmemek lazım. Tansiyon ve gebelik durumu söz konusu ise tüketilen su ve çay miktarı ona göre ayarlanmalı” şeklinde konuştu.
