Tasarruf ile doğalı tedarik etmek
Rüveyda Sadak
Toplumsal olarak oldukça önemli bir günden 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü’nden bahsedelim. Amaç, tasarruf konusunda bireysel ve toplumsal bir farkındalık oluşturmak, mevcut kaynakları yapılan tasarruf ölçüsünde kullanarak ortaya çıkabilecek israfı önlemektir. Dolayısıyla tasarruf, modern yaşamın topluma sunmuş olduğu ürünler konusunda sürdürülebilir tüketimi yaygınlaştıran bir etkinliktir. Gerçekleştirilen tasarruf kapsamında sağlanılan su ve enerji tasarrufu ile atık kontrolü ve kullanılmayan elektronik aletlerin kapalı tutulması, tasarruf lambalarının tercihi, bulunulan şehir, ülke kapsamlı enerji kullanımı böylece küresel ölçekli büyük bir farkındalık oluşturuyor. Son yıllarda azalan mevsimsel yağışlar sebebiyle su kaynakları düşüş gösterdiği için su tasarrufu, gündemde fazlaca yer alan toplumsal bir konu ve en azından günlük rutin kullanımlarda gerekli ölçüde su tüketimini gerçekleştirmek, su tasarrufunu sağlayarak kullanımdaki bireysel farkındalık ile israfı en az seviyeye indirecektir. Devamlı açık bırakılan ışığın ve suyun sürekli israfından kaçınmak, tasarruf konusunda yapılması gereken minimal tedbirler arasında yer alırken kuraklık ihtimalleri çerçevesinde, suyun sınırsız olmadığı bilinmeli. Tüketim toplumunda, modern itibariyle sağlanan kolaylık, paket ürünlerin doğaya atık halinde bırakılması sonucu dünya biyolojisinde, tüketirken tükeniyor. Kimyasal atıklar, tarım toplumunun ilerisinde yer alan sanayi toplumunun üretici tarımdan, tüketici sanayi toplumuna geçişiyle tüketim sıralaması önemli bir süreç oluşturuyor. Günlük hayatta yoğunlukla kullanılan plastik sınıfından ambalajlı ürünler, kullanıldıktan sonra çöp olarak doğaya bırakılmasıyla çözünemeyen bir atığa dönüşüyor. Plastik, fiyatıyla uygun olduğu için yaygın şekilde kullanılan bir üründür. Günlük hayatta sürekli kullanılan plastik poşetler, kolaylık açısından sağladığı gereklilik konusunda, hemfikir olunan bir temin... Kullanıldıktan sonra doğaya rastgele bırakılan plastik poşetin, doğada tamamen yok olma sürecinin 1000 yıl gibi şaşırtan gerçeği, 10 asırdan bahsederken plastik poşet diyerek fazla da ciddi görülmeyen bu atığın, yüzyıllarca doğada çözünemeyip içerdiği zararlı kimyasallarla yeryüzünde sağlığa dair ifade ettiği zararı düşünmek gerek. İnsan, toplum ve çevrenin, sağlıklı uyumu için doğada farkındalık sağlanması gerekirken maalesef atık şeklinde yeryüzüne sürekli atılan plastik su şişelerinin verdiği zarar, 400 yıl gibi büyük bir süreci kapsarken, görünen o ki çözünmesi için gereken zaman dilimi, 4 asır gibi farkında bile olunmayan çevresel bir zararın özetiydi. Çevre ve birey konusunda kültürel değerlerin doğa ile bağlantılı olduğu belirgindir. Yaşayan bir efsane niteliğindeki Harput, kültür turizmi kapsamında taşıdığı tarihi geçmişi ve çevre yönüyle kimyasını muhafaza eden ve ayrıca yerli ve yabancı kültürel kalkınmayı sağlayan mekânın, organik özüne bağlılık sebebidir. Doğal çevrenin toplumsal yapıya dair sağladığı bu kazanım, nesilden nesile aktarılan önemli bir değerdir. Kavramıyla faydalı, sıfır atık projesi ile sürdürülebilirlik kapsamında önemli bir farkındalık gerçekleştiriliyor. Birey, toplum ve çevre bütünlüğü çerçevesinde çöp kavramı, mekâna dair seyredilen bozuk bir resim değil, ekosistemi de etkileyen önemli bir durumdur. Tarımdan sanayi toplumuna geçiş ile alanı ağırlaştıran tüketim toplumu, özellikle plastikten oluşan paket gıdalar, böylece servis edilen ambalajlı materyalleri ve doğada çözünürlükleri asırlar bulan, sürdürülemeyen atıklar haline dönüşüyor. Doğa, içinde bulunan bütün canlılar içindir. Damlalar, gölleri denizleri artırdığı gibi çok kavramı da ‘az’ olanın arttıkça birikerek ‘çok’ haline gelmesidir. Nitekim ‘Aza kanaat etmeyen, çoğu bulamaz.’ atasözünde ifade edilen temanın, tasarruf ile gerçekliği orantılıdır. Yok olan su, ağaç, toprak ve doğal hayatın doğası, doğal olmadığı takdirde sağlık, sıhhat, afiyet ve en önemlisi hayat, yapay bir gerçeklik oluşturacaktır. Çevresel farkındalık, önemi itibariyle toplum için tasarruf gerekliliğini telkin eder. Görünen o ki kavramlarıyla simülasyon, yapay zekâ ve doğal olmayan bir yapay; ağacı, doğayı ve doğal olanı maalesef sadece resimlerde seyrettirecek gibi görünüyor.
