Marjinallik Bir Modaysa…
Rüveyda Sadak
Siyasetin dışında ve tamamen bir medya arşivi olmaya sebep görüntülerle dikkati yönlendirme çabası için garip bir tebessüm oluştu, toplumca. Arz mı ya da bir talep miydi bu? Ekonomi kapsamlı bir sosyoloji mi ya da kır tabanlı bir kent kompozisyonu muydu? Genişletelim… Yoksa kent kaynaklı bir finansal bir reklam görselli kaynak eksikliği mi ve belki de değeri, değersizleşen toplumsal statünün aynı konjonktürde ilerleyen ve benzer olabilme çabasında sabit bir dünyayı yaşayan, mantıksal gerçeklik de olabilirdi. Bireysel reklam için her şey mümkün. Alışkanlığın sosyolojik bağlamlı moderne geçiş serüveniyle başlayan ve bir konuyu gündeme dahil ederek, kıyafet veya başka herhangi bir nesne ile somutlaştırmaya çalışarak, haberi haberden uzaklaştıran bir niteliği (!) görünce, önemli kavramını tekrar bir gözden geçirmek, mutabık bir fikir olmalı. Son birkaç gün, medya açılı bir özetten bahsediliyor. Anlatılan ve çünkü bağlaçlı devam eden ve rağmen bir toplumsal kanaati, aynı yönde bir inisiyatif ile sabitleyen doğrucu (!) doğrular, an itibariyle gündemin dilden dile klasikleşen temasıyla böylece devam ediyor. Olmayan konuyu, önemli bir gündem sebebiymiş gibi ani aktivasyon ile renklendirerek, sebep kavramının bile sebepsiz kaldığı konulardan birkaç derleme… Sakız ile görüntülenen ünlünün, medya sosyalinde bir neden arayışıyla yorumlanarak meşgul edilen bir gündemdi, bahsi edilen gereklilik. Derken sosyal medya tabanlı gündem Gazze’den, Gazze gerçeğinden birdenbire uzaklaştı. Çünkü Gazze’de bir mekân bir besin kaynağı ve bir hayat zaten yok iken öte yanda bir sakıza, habere dair nitelik kazandırılmış olması da oldukça manidardı. Başka bir örnek ise normal olmayan ve şaşırılması bile vakte kayıp sayılabilen, robot karakter şekliydi. Toplumsal ilgiyi, kapsama dahil etmek için mevcut bireye, neden böyle bir şekil tercihi sorusunu soran olmuş mudur? Buna gerek olmadığı gibi toplum çerçevesinde neyi ispatın, hangi gereği idi bu? Sebep neydi? Neticede topluma yönelik herhangi bir katkı mı sağlanmış olundu böylece ya da faydalı bir paylaşım bilgi mi edinildi ve hatta Etzioni’nin deyimiyle aktif toplum, aktif bireylerin sorumluluğunun bilincinde olmaları sonuç itibariyle bir yansıma gerçekleştirmiş olabilir miydi? Tabiî ki değil.
Teyit noktasında, doğruluğunda kesinlik olmayan fakat sosyal boyutlu platformların gündeminden çıkmayan ve sonrasında belirsizlikle sonuçlanan bir öngörüyü konuştu, toplumsal. Tarzıyla konuşulan bir polemik ve bir kehanetin, 2000 yılının ilerleme prosedürü ve malum tarih 2024 takviminde hâlâ bir bilimsel gerçeğe dayanmayan kehanetlere inanmak bir ütopik gelenek ve haliyle ipe un sermek değilse başka ne olabilirdi? Bilim çağının, doğruladığı ve doğru olan bir bilim var iken olmayanın gerçek ile çelişkisi için kesinlik ifade edilmesi bir o kadar farklıydı. Bu biraz geçmiş yıllardan bir sinema filmini hatırlattı. Film, vizyona girmeden ve aslında zamanı takvimle gerçekleşmemiş olması doğrusuyla adında ünlenen ve aynı zamanda bir kültür endüstrisi konumuyla kapitalin, küreseli meşgul ettiği devasa rakamlı seyirciyle önemli bir yoğunluk göstermişti. Söz konusu takvim yılının bir kıyamet olduğunu ifade eden, doğruluğu ispat edilmemiş bir öngörü bir kehanet idi, anlatılan mental. Doğru ile bilgi, aynı var oluşsal bir kavram olduğuna göre toplumsal doğru, analizi yine gerçeğiyle teyit eden bir toplumsal farkındalık olmalı ki burada Mannheim’in, deneysel ve kuramsal doğruyu uygun gördüğü bir sosyoloji, bilginin sosyolojisiydi. Bilgi gerçektir, kostüm ya da kehanet ile bilgiye ulaşılabilir miydi?
