Rüveyda Sadak

Kâr Statüsünde, Arz (!) Gibisi

Rüveyda Sadak

Buna, gittikçe artış gösteren buz dağının marjinal bölümü denebilir mi? Denir. Çeşit çok. İstikrarlı biçimde her geçen gün örneklerin çoğaldığını görmek, alışkanlığa dönüştü ne diyelim. % 314 artan ‘Kuru Soğan’ ve Altın’a rakip model, ‘Nohut’…Türkiye Ziraat Odaları Birliği İstanbul İl Koordinasyon Kurulu Başkanı DEMİR, “4 ay önce gram altın almak yerine, nohut almış olan birinin bugün 4 bin TL kazanmış olacağını belirtirken, 6 ay temel ihtiyaç olan gıdaların sabitlenmesinin gerekli olduğunu” ifade etti. Nitekim nohut fiyatları 4 ayda % 352 gibi bir artış göstermiş oluyor. Gerçekten de % 300 nedir ya? İklim elverişliliğinin dört mevsim uygunluk gösterdiği ülkemizde, yerli ürünlerin (soğan, patates) gibi üretimi oldukça fazla. Aksini düşünen? Devlet tarafından çiftçiye destek uygulaması diye bir prosedür var, malum. Buna rağmen yine de manipülasyon artış hızı hep uçlarda artarak çoğalıyor. TZOB verilerine göre, fiyatı en çok artan ‘yerli’ ürünler; % 125, 8 pirinç, % 130, 8 karnabahar, % 141, 7 portakal, % 164, 5 toz şeker ve son olarak % 314, 6 ile kupa (!) ‘KURU SOĞAN’da. Görünen itibariyle %100’ün altında herhangi bir ürün yok. Maalesef rakamlar gerçek. Ve bahsedilen, temel gıdalar. Önce fragman, sonra eksilmeden artan kampanya yanılgıları. Kolektif bilinçli felsefeyle süreklilik gösteren olağanüstü fiyat çarpımları ve dolayısıyla sebebi anlaşılamayan manipüle senaryolar, teorileri gölgede bırakıyor. Leblebinin bile ultra lüks sayıldığı bir kapitalist mutfaktan bahsediliyor olması da şaşırtmasın. Nohut da ülkemizde yerli olarak üretilmeyen kaju çeşitlerden biriydi (!) zaten. Ülkemiz koşullarında değerlendirilirse fiyatının seyri açısından, maliyeti az olduğu halde satışının tüketiciye dair ters beklenti oluşturması da oldukça düşündürücü. Toplumsal olarak ekonomik farkındalık durumu, bireyleri bilinçli alışverişe yönlendirici etkisiyle iyi bir sunum gerçekleştirmiş oldu. Böylece kardinal (ölçülebilen) fayda kapsamında tüketici, rasyonel olup amacı tüketimden elde edeceği faydayı maksimize etmek.

Hazine ve Maliye Bakanı NEBATİ’nin fiyatların belli bir süre artırılmaması veya sabitlenmesi’ çağrısı ve Ticaret Bakanı MUŞ’un zincir market yöneticileriyle yaptığı toplantı sonucunda, ‘Fiyat sabitleme ve indirim’ duyurusuna bazı zincir marketler tarafından çok geçmeden bir hamle... Mevcut gıda zamlarına karşı, bazı marketlerde Ocak’ta geçerli olmak üzere ve bazı marketlerde ise indirimlerin bundan sonra da devam edeceği açıklandı. Türkiye’nin önde gelen zincir marketleri, toplum için makro seviyede faydalı olacağı düşünülen kapsamlı bir icraatı hayata geçiriyor.  İyi gelişmeler bunlar, devamı olsun.

Yazarın Diğer Yazıları