Gücümüz Kalmadı

Türkiye’de 2019 yılından itibaren döviz kurlarındaki yükselişle beraber doğal afetler ve koronavirüs pandemisinin etkisiyle ekonomide aşağı yönlü bir döneme girildi. Başta gıda, akaryakıt, otomotiv ve gayrimenkul olmak üzere önü alınamaz bir enflasyon süreci, boşalan Merkez Bankası kasası, 2024 yılında ciddi bir tasarruf ihtiyacını ortaya çıkardı. Geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanlığı öncülüğünde kamuda tasarruf dönemi başlarken vatandaş ve esnafların en büyük beklentisi ise acı reçetenin en ağır faturasının kendilerine kesilmemesi yönünde.

NORMALLEŞME 2027 YILINDA

Türkiye’de Mehmet Şimşek’in bakanlığı süreciyle gelişmeye başlayan yeni ekonomik program çerçevesinde enflasyonda düşüş ve normalleşme süreci için en yakın tarih 2026. Geçtiğimiz günlerde bir televizyon programında normalleşme süreci için düşüncelerini açıklayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Bizim genel planımız bu yıl yüzde 38 civarında bitirmesi. Gelecek yıl yüzde 20'nin altına inen bir enflasyon. 2026 yılında ise tek haneli enflasyon. Orta vadeli programımızın yol haritası bu şekilde” ifadeleriyle yaklaşık 3 yıllık zorlu bir sürecin bizleri beklediğini ortaya koydu.

AĞIR YÜK VATANDAŞ VE ESNAFA YÜKLENMEMELİ

Türkiye’de afetlerin getirdiği ağır yük, koronavirüs pandemisi yanında ekonomideki bazı hatalı politikaların ekonomide oluşturduğu tahribat ve bunun sonucuna kesilen acı faturanın yükü bu zamana kadar hep dar gelirli ve emekli vatandaşları mağdur etti. Bunun yanında kamu çalışanları ve orta sınıf da sorunlardan nasibini alırken şu anda en büyük beklenti yaklaşık 3 yıl sürecek bu zor sürecin yükünün dar gelirli, orta direk ve esnaflara yüklenmemesi yönünde. İşte esnaf ve vatandaşların ekonomi yorumları:

“KEMER KISA KISA NE DURUMA GELDİK”

Bütün sorunların yükünün emekli ve memura yüklendiğinden yakınan bir vatandaş: “Kamuda tasarrufun olması lazım. Çünkü devletin başındakiler tasarruf yapmazsa, emekli ne yapsın? Öncelikle kamuda tasarruf olacak ki halk da biraz rahatlasın. Şimdi bütün yükü emekliye, memura yüklediler. Kemer kısa kısa ne duruma geldik.” dedi.

"TASARRUF SARAYDAN BAŞLAMALI"

İlk önce devlet büyüklerinin tasarruf yapması gerektiğine değinen bir vatandaş ise: “Bence bu kamudaki tasarrufun ilk önce Cumhurbaşkanlığı sarayından başlaması lazım. Devlet büyüklerimiz bu tasarrufa uyacaklar ki sonradan vatandaşlar, çalışanlar ve emekliler de uysun. 10 bin TL maaş alan bir adamın nasıl bir tasarruf hakkı olabilir ki? Sanki bu ülkenin ekonomisini biz mi batırdık, halk mı batırdı? Bizleri 20 senedir başta olan insanlar bu hale getirdi. En büyük sorumlular onlar değil mi? Hesabı sorulacaksa onlara sorulmalı.” şeklinde konuştu.

"ESNAF NASIL KALKINACAK?"

Bir diğer vatandaş ise tasarruf düzenlemesinin olumlu bir adım olduğunu ancak esnafların zor bir süreçten geçtiği için desteklenmesi gerektiğini belirterek: “Kamu için güzel bir adım oldu. Harcamaların kısıtlanması gerekiyordu. Bu harcamalar öz kaynaklarımızdan ve kendi cebimizden gidiyordu. Sonuçlarını ilerleyen zamanlarda göreceğiz. Esnaflar olarak IBAN’la herhangi bir işlem yapamıyoruz. Her ödemeden kesinti yapılıyor. Bu da bizim için çok eksi bir avantaj. Piyasada zaten nakit ihtiyacı yok, iş yapamıyoruz. Burada mağdur olan küçük esnaf. Büyük esnaf herhangi bir sorun yaşamıyor. Küçük esnaf vergisini, stopajını, BAĞ-KUR’unu ödüyor. Kira ödüyoruz. Esnaf nasıl kalkınacak? Bununla ilgili bir çalışma da yapılsın. Bir anda nakit ihtiyacını kesersen piyasa kilitlenir.” açıklamasında bulundu.

"MÜKEMMEL BİR KARAR"

Emekli bir vatandaş ise tasarruf kararının doğru olduğunu belirterek: Zamanı geçmişti çok mükemmel bir karar. Zamanla daha da fazlası yapılmalı. Bir memleket ekonomik olarak çöküyorsa ve düzelmesi de güçse, bazı tedbirlerin alınmasını son derece yararlı buluyorum.” şeklinde konuştu. 

"HER ŞEYE PARA VAR EMEKLİYE YOK"

Bir diğer emekli vatandaş ise tedbirlerin olumlu etkisinin vatandaşa yansımadığına dikkat çekerek: “Ülkemizin durumu bellidir. Örneğin asgari ücret 17 bin TL. Emekliyim 11 bin TL alıyorum. Nasıl geçineceğim? Kamuda tasarruf diyorlar. Zaten kendileri için varlar, halk için yok ki bunlar. Her şeye para var ama emekliye gelince yok. Şimdi kamuda tasarruf olsa ne olacak olmasa ne olacak? Vatandaşa yansıyor mu?” açıklamasını yaptı.

"PLANLAMA YAPIYORUZ AMA SONUNU GETİREMİYORUZ"

Bir diğer vatandaş ise sorunları çözmek için gerekli planlamaların yapıldığını ancak bu planların sonunun  getirilemediğini ifade ederek: “Tasarruf, adından da anlaşılacağı gibi gerçekten güzel bir şey. Fazla masrafların kısılması her zaman önemlidir. Biz ülke olarak konuların isimlerini koyuyoruz, planlama yapıyoruz ancak sonunu getiremiyoruz. Benim temennim şu; biz bunu düzenli bir prensip haline getirip, 3 yıl için geçerli olacak şekilde değil de sürdürülebilir olmasına dikkat etmemiz lazım. 2-3 yıl insanları sıkıştıracaksınız, sonra eskisinden daha kötü para harcamaya başlarsanız bu amacını aşar ve halkı sıkıntıya sokar. Biz bunu sürdürülebilir ve gelenek haline getirip o şekilde yapmamız lazım. Tasarruf tedbirlerinin sürdürülebilir olmasını temenni ediyorum.” dedi.

“FATURA, DAR GELİRLİ VE EMEKLİYE YÜKLENECEK”

Tasarruf tedbirlerinin doğru bir şekilde uygulanması halinde işe yarayacağını belirten bir diğer vatandaş ise şu açıklamayı yaptı: “Doğru bir şekilde uygulanırsa yerinde bir karar. Ama bence yine yapmayacaklar. Asgari ücretlinin, vatandaşın sırtına vuracaklar, kendileri tasarruf yapmaz. Her zaman dedikleri gibi “itibardan tasarruf olmaz”

"TEDBİRLERE İNANMIYORUM"

Tasarruf tedbirlerinin uygulanacağına inanmadığını belirten bir vatandaş ise: “Tasarrufu kendilerinin yapması lazım. Boşuna yapıyorlar, milleti kandırmak istiyorlar. Kesinlikle inanmıyorum. Çünkü ben 10 lira alırken 100 lira alıp bir de kalkıp tasarruftan konuşuyorlar.” ifadelerine yer verdi.

"POLİTİKALARDAN MEMNUN DEĞİLİZ"

Perde işletmeciliği yapan bir esnaf ise ekonomideki politikalardan memnun olmadıklarını belirterek: “Devletin yanlış politikalarından kaynaklı yaşanan bir durum bu. IBAN yasaklandı, atılan paranın faturasını istiyor. Kredi kartında bir çekim yapıyorsun, 10 bin liralık yaptığın çekimin 2-3 bin lirasını kesiyor. Zaten bizim kârımız da o, böyle olunca kârın da uçtu gitti. Bir esnaf olarak yapılan politikaların hiçbirinden memnun değiliz. Bu yapılanlar ülkemizin ekonomisinin dibe vurduğunu gösterir. Bizi yöneten yöneticiler maalesef sınıfta kaldı” dedi.

IBAN TEPKİSİ

Bir diğer esnaf ise IBAN üzerinden ödeme alma sorununa değinerek: “Ülkemizdeki tüm ödeme sistemlerinde belirli bir miktar komisyon oluyor. Küçük esnaflar, IBAN üzerinden ödemelerini almak istiyorlar. Çünkü 100 liraya 20 lira gibi bir komisyon kesiliyor. Böyle olunca da esnaf bundan dolayı mağdur kalıyor. Maliye bakanlığının kuyumcu, büyük firmalar, milyon dolarlık araçları IBAN üzerinden satın alınan kişilere bakması lazım. Esnafın 100 lirasına 3 bin 600 lira ceza kesmenin hiçbir mantıklı yanı yok. Bu dünyanın hiçbir yerinde yok. Maliye bakanının başta Merkez Bankası olmak üzere bankalarla görüşüp komisyon oranlarının düşürmesini istemesi lazım. Ondan sonra insanlara IBAN’a para atmamasını söyleyecek. Bankaların buna ön ayak olmasını istemesi lazım. Bu şekilde devam ederse insanlar IBAN’dan almaya devam edecek. Bu olayın şöyle bir yanı var arkadaşım bana para göndermiş de olabilir. Herkes birbirine para gönderebilir ve bunu ticari olup olmadığını çözemez, açıklama kısmını insanlar saçma sapan şeyler de yazabilir. Dediğim gibi bunun düzelmesinin tek yolu Maliye Bakanlığının sistemi değiştirmesi lazım ” ifadelerine yer verdi.