AYM, Yeni Anayasa İstemiyor mu?

Türkiye uzun yıllardır birçok değişiklik yapsa da bir darbe anayasası ile yönetiliyor. Özellikle Partili Cumhurbaşkanlığı sistemine geçiş yapılan 2018 yılından bugüne başta Ak Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere Türkiye’de yeni bir anayasa hazırlanması üzerine önemli bir istek var. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin bugün aldığı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın KHK yaptığı rektör atamalarını Anayasaya aykırı bulup iptal etmesi, AYM’nin yeni bir anayasa yapılmasına direnç olarak yorumlandı.

TOPLUMSAL MUTABAKAT ŞART

Ancak o yıldan bugüne kadar 1. Parti olan Ak Parti ve Meclis’te en fazla üyesi bulunan Cumhur İttifakı tek başına anayasa yapacak çoğunluğa ulaşamıyor. Kaldı ki büyük bir toplumsal mutabakat gerektiren bu konu için ilk önce siyasetin yumuşaması ve birlikte hareket ederek toplumun tüm kesim ve dinamiklerine öncülük etmesi şart. Gündemde anayasa görüşmeleri yer alırken bu durumun Elazığ’a yansımasını Elazığ’daki il başkanlarına sorduk. İşte yeni anayasa konusuna yerelden bakış…

PARTİLER ISINDI FAKAT ORTAM YENİDEN GERİLDİ

2023 Genel seçimleri ve 31 Mart yerel seçimleri sonrası Türkiye’de CHP Lideri Özgür Özel ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın karşılıklı olumlu söylemleri 8 yıl aranın ardından bir ilke sahne olmuş ve Özgür Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ ziyaret etmişti. Erdoğan ise Kurban bayramı öncesinde CHP’ye bir iade-i ziyaret yapacağını belirterek siyasi atmosferi oldukça ılımlı bir havaya sokmuştu. Ancak gelinen noktada özellikle CHP ve MHP arasında yaşanan bazı polemik ve tartışmalar, siyasetin yeniden gerilmesine neden oldu.

YEREL SİYASETÇİLER NE DÜŞÜNÜYOR?

Hakimiyet Haber Merkezi, yeni anayasa çalışmalarını ve siyasetteki normalleşme sürecini MHP, CHP,HÜDA PAR ve  İYİ Parti il başkanlarına sordu. Partilerin siyasetin normalleşmesi ve yeni anayasanın gerekliliği konusundaki görüşleri ise şu şekilde:

“ANAYASANIN  TAMAMEN DEĞİŞMESİ LAZIM”

Milliyetçi Hareket Partisi İl Başkanı Yunus Bal; “Tabi ki yeni anayasa oluşturulması taraftarıyız. Türkiye Anayasasının tamamen değişmesi lazım. Gündemde şu an maddeler olmadığı için değerlendiremiyoruz. Doğru bir çalışmayla darbe anayasasından kurtulup daha güzel Türkiye’yi daha ileriye götürecek bir anayasa sisteminin ve anayasa kanunlarının yapılması taraftarıyız.” dedi.

“HİÇBİR ŞEKİLDE KARŞI ÇIKMAYACAĞIZ”

Cumhuriyet Halk Partisi Elazığ İl Başkanı Av. Onur Özkan ise  yaptığı açıklamada,“ Öncelikle anayasa değişikliği hem genel başkanımızın Cumhurbaşkanımızla görüşmesi ve geri kalan tüm işlerde Atatürk’ün kurmuş olduğu bu ülkede parlamenter bir sisteme geçmek için yapılacak olan her çalışmanın içerisinde Cumhuriyet Halk Partisi elbette olacaktır. Yalnız bizim için önemli olan, her Cumhuriyet Partili olan şey şudur ki Cumhuriyetin geleneklerine ve ilkelerine uygun bir şekilde yapılmış olması ve yasama yürütme yargının kesinlikle eski haline gelmesi bizim için önemli olan asıl mesele budur. Çünkü birbirinden ayrıldığı an itibariyle bambaşka yerlere gitmek durumunda kalır. Parlamenter sistemi değiştirecek olan değişikliklere bizler elbette yanlarında bulunacağız. Hiçbir şekilde karşı çıkmayacağız.” dedi. 

“ASIL ÖNEMLİ OLAN ŞEY PARLAMENTER SİSTEME GEÇİŞTİR”

Asıl önemli olan şey öğrencilerin, emeklilerin halidir ve yaşanan işsizlik olduğunu ifade eden Başkan Özkan,“ Bunun haricinde anayasal değişikliği bizim baktığımız, partimizin baktığı yerden şu an en acil mevzu değildir. Asıl önemli olan şey öğrencilerin, emeklilerin halidir, yaşanan işsizliktir. Bence bunların düzeltilmesi ve sonrasında altını çize çize şunu söylemek istiyoruz, asıl önemli olan şey parlamenter sisteme geçiştir. Parlamenter sisteme geçişle alakalı anayasa değişikliği geldiği an itibariyle Cumhuriyet Halk Partili herkes bunun yanında duracaktır.  Ülkenin içinde bulunmuş olduğu durum, enflasyonun çok fazla artması, yapılan zamların maaşlara yeterli gelmemesi ve bu zamlar sonucunda hayat pahalılığıyla, bu parayla geçinememe durumuna gelmeleri, artık ülkemizin asıl en büyük problemi konumundadır. Bu nedenle öncelikli olarak tüm Türkiye açısından yapılması gereken şey enflasyondan bir şekilde kurtulmak için ne gerekiyorsa onun yapılmasıdır. Şehrimiz üzerinden de anayasa değişikliğinden daha önce hala deprem üzerinden 4 yıl geçmiş olmasına rağmen bitmemiş olan TOKİ konutlarının tam teslim edilmemiş olması ve bu şekilde kalması.”dedi. 

 “MİLLİ MECLİS VE MİLLİ DEVLETTEN YANAYIZ”

İYİ Parti Elazığ İl Başkanı Habip Yaşar ise yaptığı değerlendirmede,“ Anayasayla ilgili değişiklikler gündemimizde. Öncelikle Anayasanın ilk 4 maddesinin vazgeçilmez olduğunu, Türkiyelilik ve Çeşitlilik gibi kavramların üniter yapımıza zarar verdiğini belirtmek istiyorum. Anayasaya uymayan, anayasayı tanımayan anayasadaki parti vesayetini devam ettiren bir anlayışla yeni bir anayasa yapmak ne kadar güven verir? Bu konuda tereddütlerimiz var. 1982 anayasasının 140’a yakın maddesi şimdiye kadar defalarca kez değişti. En iyi anayasayı yapsanız bile uyulmadıktan sonra hiçbir anlam ifade etmez. Malum bugüne kadar anayasayı pek önemsemediler. Hukuk ve adalet gereği gibi çalışmadı. Yoksa anayasamızda bunların tamamının karşılığı vardır. Ama ülkemizde uyulması ve uygulanması sorun. Biz parlamenter sistem, milli hakimiyet, milli meclis ve milli devletten yanayız. Anayasada yerini bulan adalet, hak, hukuk ve liyakat maalesef erozyona uğramıştır. Hukuk rafa kalkmıştır. Tek adam düzeni maalesef, adalet mülkün temelidir anlayışından uzak bir düzendir. Sorun anayasada değil, tek adam vesayetindedir. Bunun karşısında sığınacağımız tek limanın hukuk ve adalet sistemi olduğuna inanıyoruz.”dedi. 

“BİZ BU KONUDA HİÇBİR SORUMLULUKTAN KAÇMAYIZ”

Darbe anayasası denilen 1982 anayasasının zaten 140 maddesinin  değiştirildiğini ifade eden Başkan Yaşar,“ Şimdi mevcut anayasayla alakalı önümüze gelen bir metin yok. Doğru işi yapmak istiyorlarsa eğer önce Tayyip Erdoğan’ın vesayetini kaldırmakla başlayalım. Genel Başkanımızın da ifadesi bu. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminden kurtulalım. Milleti ayrıştırıp kutuplaştırarak bundan rant temin etmekten de kurtulalım. Huzur ve güven ortamını hep birlikte sağlayalım. Yoksa üniter yapımıza, devletin bekasına zarar verecek; milletin huzur ve güvenini sarsacak hiçbir konuda bizim birlikte hareket etme imkanımız yoktur. Ülkenin üniter yapısı, ülkenin milli birlik ve beraberliği konusundaki hassasiyetimiz yüksektir. Biz bu konuda hiçbir sorumluluktan kaçmayız. Mevcut anayasa henüz netleşmediği için, ne olup olmadığını da bilmediğimiz için peşin hüküm vermek istemiyoruz.

Darbe anayasası denilen 1982 anayasasının zaten 140 maddesi zamanla değiştirildi. 30-40 maddesi kaldı. Bunlardan hangisinin ülke adına, ülkenin geleceği adına devletimizi, milletimizi, adaletimizi tehdit edeceğini biz bir görelim. Görmedikten sonra buna bir şey deme imkanımız yok.”dedi.

 “YENİ BİR ANAYASA YAPMANIN ZORLUĞU ORTADA”

HÜDA PAR Elazığ İl Başkanı Yasin Kavakli ise “Son seçimle beraber sandığa gidip oy kullanan insanların % 95'inin iradesi şu anda meclise yansımış durumda. İlk defa bu kadar çok sayıda parti mecliste temsil ediliyor. İlk defa bu kadar çok sayıda grup var, buna rağmen bazı kesimler diyorlar ki bu meclis yeni bir anayasa yapamaz. Neden? Çünkü anayasada anayasanın nasıl değiştirileceği yazılıymış. Anayasada yeni bir anayasanın yapılacağına dair bir hüküm yokmuş.  Kimin anayasası? Darbecilerin anayasası.  Kim o darbeciler? Yargılanıp müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar. Bu çelişki görülmeli.Yeni bir anayasa yapmanın zorluğu ortada.  En azından denenir. Çok kolay görünmüyor ama denenir. Ama dediğim gibi Meclis bu yetkisine sahip çıkmalı, ‘yeni bir anayasa yapma yetkim vardır. Buna hakkım ve yeteneğim de vardır.’ deyip bunun olabileceğini herkese göstermelidir. Darbeci zihniyetin büsbütün geriletilmesi adına bu gereklidir.” dedi.

SİYASİLERİN İSTEMESİ YETERLİ Mİ?

Her ne kadar tüm siyasiler darbe anayasasından kurtulup daha sivil bir anayasa yapılması yönündeki beyanları dile getirseler de asıl önemli olanın anayasa değil anayasaya uymak olduğunu ifade edenlerin elini güçlendirecek yeni bir gelişme oldu. Anayasa mahkemesi, CHP’nin talebi üzerine rektörlerin Cumhurbaşkanı tarafından atama uygulamasını görüştü ve CHP’yi memnun edecek, Ak Parti ve MHP’yi üzecek bir karar verdi. AYM, rektör atamalarının  KHK ile yapılması uygulamasını anayasaya aykırı buldu ve iptal etti.
İptal etmekle kalmadı, yeni bir kaos oluşturmaması için kararın 12 ay sonra yürürlüğe girmesi kararını verdi. Bu kararla birlikte hükümetin nasıl bir adım atacağı merak ediliyor. Hem AYM hem de yeni anayasa tartışmalarını  daha da alevlendirecek  bu son durum, yeni anayasa hazırlanması heyecan ve heveslerinin de rafa kalkmasını getirebileceği gibi MHP lideri Bahçeli’nin aylardan beri savunduğu AYM’nin kaldırılması tartışmalarını da yeniden gündeme  getirebilir.