Rüveyda Sadak

Toplumsal bir rol model, çok yönlü bir sosyolog

Rüveyda Sadak

Eğitim, sürekli olan daim bir üretim sürecidir. Donanımlı bir tecrübeden edinilen bilgi yönünde gerçekleştirilen, bilgiye dahil bir öğretim tekniği ve etkinliğidir. Dolayısıyla eğitimde etkin özne, bireyin kendisi olan öğreticidir. Yani öğretimi sağlayan öğretmendir ve öğretim konusunda, sosyolojinin de eğitici bir rolü tabiî ki vardır. Eğitimci-Yazar, İ. Hakkı Baltacıoğlu, eğitimin bir yaşam biçimi olduğundan bahseder. Ve bilgiyi, hayatın içinde kullanmak gerektiğini ifade eder. Eğitimin amacı, toplum içinde bir toplumdur yani süreç boyunca öğreterek, öğrenmeyi sağlamaktır. Sosyolog-Yazar Ziya Gökalp, tespitlerinde eğitimi, kültüre bağlamış olup, eğitimdeki amacın milli kültürü aktarmak olduğunu dile getirmiştir. Milli kültürün milletin özünü oluşturduğunu ve sosyolojinin eğitime uygulanmasını sağlamaya çalışırken, aynı zamanda eğitime, sosyal ve kültürel muhtevası ile bakmıştır. Nitekim sosyoloji bir toplum bilimidir ve toplum yaşamında insan ile var olan her alan, sosyoloji kapsamındadır. Eğitimde, öncelikle bir amaç olmalıdır. Yani hedef, hedefini oluşturan birey için toplumsal rol model kapsamında, önemli ve başarılı olabilmek için kabul görülmesi gereken yadsınamaz bir gerçekliktir. Eğitim kapsamında, “Bir Toplumsal Birey Olan Rol Modelin, Öğrenci Üzerindeki Farkındalığı ve Sağladığı Motivasyon, ‘Bir İdol’ Eğitimci-Sosyolog Hocam Örneği” konulu bireysel çalışmamdan bir anekdot diyerek… Toplumsal olarak rol model kavramı çerçevesinde, oldukça fazla detayın dahil ismi, Eğitimci Sosyolog Hocamın bir toplum sosyolojisi dahilindeki başarıyı alkışlatan meziyetleriyle bir sıralama diyelim… Eğitimci, sosyolog, uzmanlığıyla idol, zirai tecrübelerinde önemli bir yetenek, iyi bir kitap okuru ve özellikle tarih muhtevası çeşitlilik gösteren kitapların profesyonel okuyucusu, yorumsal olarak ölçme ve değerlendirme boyutuyla iyi bir gözlemci, felsefi yönlü yorumlarıyla maddeden manayı idrak konusundaki anlaşılır bir gerçekliği açıklayan akıcılığı, eğitimci bir sosyolog niteliğiyle fedakâr bir sosyoloji analizinde bütünleştirici bir rol model... Ve bu yeteneklerin yanında doğa sosyolojisi kapsamında doğadaki sosyolojik ayrıntının fotoğrafını, gerçekliğiyle kameraya aktarmak yönündeki başarısıyla bir edebiyat ve sanat sosyoloğu olan özgün temalı bir sanatçı misali olup, sosyolojinin her alana nüfuzunu ayrıca pedagoji konusundaki uzmanlığı itibariyle de öğretim tekniklerini ifade eden çok yönlü bir tecrübeden bahsettiriyor, eğitimci sosyolog hocam.

Eğitimci nitelikteki tabir olan öğretmenliği, öğretim için eğitim şeklinde sistematik bir biçimde uygularken, aynı zamanda toplumsal rollerden biri olan öğrencinin, eğitimi konusunda da faydalı çalışmaları çocuk ve gençlik sosyolojisine ekleniyor. Öğrencinin, eğitimi bireysel olarak tasavvur edebilmesini, sınıf içi etkinliklerle sağlayarak öğrenci açısından eğitim tabirini böylece tanımlıyor. Öğrenci rolünün yerleşik bir bütün oluşturması açısından gerçekleştirdiği öğrenci yönlü okuma yetisi, ölçme ve değerlendirme şeklinde, düzenlemiş olduğu çeşitli okuma yarışmaları ile özgüven kavramını tanımlıyor. Öğrenciye dair başarıya teşvik yönlü ilerleme kat ederek sağladığı gayret, yarışma kapsamındaki başarıyla doğru orantılı bir kazanım olarak teyit ediliyor. Okul içindeki toplumsal rolü öğrenci olan bireyin sadece derse katılma yönündeki rolünün yanı sıra ayrıca katılım sağladığı birtakım etkinliklerden bahsedelim. Yarışma şeklindeki öğrenciye dair başarısını, yapmış olduğu birtakım bireysel çalışmalarla renklendirip çeşitlendirdiği öğretim biçimi, öğrenci başarısını olumlu yönde etkiliyor. Baltacıoğlu’nun mekân ile bütünleşen okul ortamının başarıya etkisi, eğitimci sosyolog hocamızın sistemine de dahil olan bir motivasyon. Öğrencinin derse motive olmasıyla kazanacağı başarı, aynı yönde kazanım sağlayacaktır. Uygulanan başarılı metodun, öğrenci ve dolayısıyla elde edilen başarının sağladığı kaçınılmazlık, öğrenci rolündeki bireyin, başarı seviyesini artırmaya yönelik yaşam boyunca etkili olacak bir gerçekliktir. Toplumsal olarak rol model derken mesela bir öğretmen bir sosyolog ve topluma örnek çalışmalarıyla ve toplumsal faydacılık yönünde var olan pedagoji uzmanlığıyla bahsettiğimiz, eğitimci sosyolog hocamız, gerçek bir rol model bir idolden bahsediyoruz. Sosyoloji kapsamında İbn Haldun, insanın sosyal bir varlık olduğunu ifade eder. Ve eseri Mukaddime’deki tarihi olayları, sebep ve sonuç kapsamlı açıklamalarının tanıdık bir analiziyle karşılaşıyoruz. Bilgi, aynı cümlenin satırlarında kendisini ifade ederken,  Eğitimci Sosyolog Hocam’ın bir idol olarak telkin ettiği sosyoloji ile aynı kavramı açıklıyor. Rol model hocam’ın faydacılık kapsamında yoğunlaştığı bilinç, toplum için faydalı olmanın farkında olup, aynı zamanda çalışmalarıyla da bir toplumsal farkındalığı sağlamaktı. Bunu olağanüstü bir başarıyla gerçekleştirdiği, sağladığı başarılarla izlenim oluşturuyor. Nitekim sosyoloji bir toplum bilimidir. Topluma örnek olup tutarlılığın farkındalığıyla gerçek bir sosyolog olmayı, önemli teşvikleriyle öğrenciye başarı motivasyonlu ifade eden sosyolog, eğitimci, doğa sanatçısıdır, sosyoloğun çok yönlü idolü, hocamız… Mesela düşünülür mü ki bir mekânın sosyolojisi mümkün müdür? Bir mağaza bir market ve bir alışveriş merkezi  ya da insanların katılımlarının kalabalık olduğu bazı ortamlar… Sosyolog Hocam’ın mekânların analizini yorumlarken, şöyle bir ifadesi olmuştu, “Pazar yeri bir sosyolog için en büyük laboratuardır. Çünkü orada her türlü insana rastlayabilirsin. Onun için de çok farklı iletişim ve davranışlar gözlemlenir.” Ve yine hocamız, kitap kapsamındaki açıklamalarıyla kitabın önemine binaen kelamı, takdir ile konuşturmuştu.“Kitap sadece dünya değildir, dünyalar ötesi bir şeydir. Yaşamla yaşam ötesini birleştiren bir unsurdur aslında, kitap. Yani kitap, hayattır ve hatta hayat ötesidir.” demişti hocam. Modern dünyanın okumak konusundaki olması gerekeni yani kitabın öneminin farkındalığını açıklamıştı, hocam. Toplumsal farkındalığın idrak edilmesini, tutarlı bir motivasyon ile düşündüren ve bir kitabı, öğrenmek ve öğrendiğini de öğrencilere öğreterek bir sosyolog yorumuyla tanımladığı, anlatarak öğretme biçimiyle donanımlı bir kitap okuru ve makul ve gerçekçi analizleriyle Eğitimci Sosyolog Hocam’a ithafen, minnettar teşekkürlerle.

 

 

 

 

 

 

Yazarın Diğer Yazıları