2025 Elazığ Gastrofest
Rüveyda Sadak
Şehr-i aziz mekânı, doğal tabiatında kapsamlı tanıtımıyla değerlendirmek ve ayrıca kültür değerlerinin nesilden nesile aktarıldığı mutfağın yöreseliyle sunulan bir kültürdür, Elazığ Mutfağı… Festivaller vardır, yerel gelenekleriyle tanıtılan ve devamlılığı açısından geçmişten şimdiye var olan kültürel sunum, sanatsal ve kültürel olduğu gibi topluma dair farklı alanlarda da yapılan bir etkinliktir.
Elazığ’daki yöresel etkinliklerden gastronomi alanında oldukça ünlü olan Peynirli Ekmek Festivali, sanat alanında Hazar Şiir Akşamları, Çayda Çıra Film Festivali, adı geçen festivaller arasında yer alıyor.
Geçmişin tarihi niteliğindeki Dabakhane, Ulu Cami ile Eğri Minare ve Kurşunlu Cami bahçesinde yer alan Asırlık Ulu Çınar’ın, Harput diyarını halk deyimiyle Yukarı Şehir’i selamlayan bir tarihin kültürüdür, Elazığ. Asurlular’ın Kapadokya metinlerinde Karpata olarak ifade ettikleri Harput’u, Urartular ise Karberd olarak adlandırmışlardır. Kar, taş iken; berd, kale anlamına gelmiştir.
Öyle ki ‘Kar mı yağmış, şu Harput’un başına…’ türküsünde dile getirilen bir geleneğin mimarisi Harput ile Harput köftesini özgünleştiren bir kültür olmuştur, Elazığ. 17. yüzyıla kadar tarihi bir geçmişe sahip olan Harput Köftesi, Elazığ’ın mutfak kültüründeki sembol isimlerindendir.
Geleneksel Elazığ mutfağının eski dönemlerden şimdiye kavramsal yolculuğu, değerler farkındalığıyla yaşatılıyor. Bazı mutfak kavramları vardır. Geleneksel Elazığ mutfağında tas ya da üsküre şeklinde adlandırılan kâse gibi… Yemeğin yenildiği büyük tepsiye sini denirken, büyükçe çukur kâse için eski zamanlarda kuşhane denirmiş.
Tepsinin yerleştirildiği kumaş için sofra bezi kullanılırken, bahçelerde silkelenen dut için oldukça büyük bir bez biçiminde kullanılan hasavan ile geçmiş canlanır, Elazığ’ın gözünde. Gastronominin Elazığ mutfak kültüründe İçli Köfte, Harput Köfte ve kendine özgü birtakım kavramlarla yöresel bir Gastronomi ifade edilir.
Sırın, Sac ekmeği, Maş Çorbası, Lobik Çorbası, Ayranlı Çorba, Pirpirim Yemeği, Bumbar, Gömme, Küncü, Tirit, Taş Ekmeği, Dolanger; ayrıca yatsılık şeklinde bilinen elma, armut ve kayısı kurusu, pestil, orcik gibi ürünler, Elazığ’ın tarihi mutfağını geçmişten günümüze açıklayan bir kültür olmuştur. Gastrofest ile şehrin tarihi anlatılarak kültürel geçmişi tanıma konusunda özgün çalışmalar gerçekleştiriliyor. 7. Elazığ Gastronomi Festivali, yöresel kültürün gastronomi mutfağıyla tanıtıldığı gerek Elazığ gerekse Elazığ dışında, turizmin gelişimine yönelik geleneksele dönüşen bir etkinlik olmuştur.
Etkinlik, köfteciler sokağı kapsamında ‘Salçalı Köfte’ olarak bir gastronomi festivali başlığıyla tanıtılır. Bu yıl 7. si düzenlenecek olan Salçalı Köfte ve Gastronomi Festivali, Gastronomi alanında Elazığ’ın tanıtımıyla da turizm sektöründe, yöresel ürün çeşitliliğiyle tanıtımına imkân sağlıyor.
Elazığ’da Harput kültür turizmi ve Harput’u, köftesi ile bütünleştiren, şekli ve içeriği itibariyle özgün olan, Harput Köftesi… Kendine has olan kumda pişirilen doğal ürün, Ağın Leblebisi… Şeker ve peynirin ekmek ile kullanıldığı, Peynirli Ekmek… Üzümüyle meşhur Elazığ’ın, ceviz ve üzüm ile hazırlandığı, Orcik… Sofrasıyla gastronominin ifadesi olarak, Elazığ’ın tarihi ve kültürel değerleri geçmişten günümüze hâlâ devam ediyor.
Çedene Kahve’sinin muhabbetlerine dahil olan, Taş Ekmeği tatlısıyla tarihin mekânı Elazığ’da bereketli sofraların Yağlı Ekmeğiyle birlikte çayı ve Kuyulu Çileği ile akla gelen geleneksel bir coğrafyadır, Elazığ. Tarihin yaşayan kenti Elazığ, Gastrofest kapsamında özgün mutfağının, tarihi geçmişiyle yâd edilen ürünleriyle bir kültürü aktarıyor. Mesela kültür aktarımı konusunda önemli bir ifade olan, Harput Köftesi detaylı bir tarihi geçmişi olan, Elazığ Gastronomi ürünlerinden meşhur yöreseli.
