Boşanma davası, yalnızca iki eş arasındaki bir kişisel çekişmeden ibaret olmayıp; hukuk
sisteminin, toplum yapısının ve tarafların geleceğinin doğrudan etkilendiği ciddi bir yargı
sürecidir. Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik birliği, ancak kanunda belirtilen sebeplerin
varlığı halinde ve yetkili Aile Mahkemesi kararıyla sona erdirilebilir. Bu bağlamda, boşanma
davası açmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı temel hususlara değinmek gerekir
1. Boşanma Sebebinin Hukuka Uygunluğu
Boşanma davası açmadan önce, evlilik birliğinin neden sona erdirilmek istendiği açıkça tespit
edilmelidir. Türk Medeni Kanunu boşanma sebeplerini iki ana başlıkta incelemektedir:
Özel Boşanma Sebepleri (Zina, hayata kast, pek kötü muamele, suç işleme ve
haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı),
Genel Boşanma Sebebi (Evlilik birliğinin temelinden sarsılması).
Dava dilekçesinde, bu sebeplerden hangisine dayanıldığı açıkça belirtilmeli ve dayanak olaylar,
somut delillerle desteklenmelidir. Özellikle “şiddetli geçimsizlik” sebebine dayanılacaksa, bu
durumun evlilik birliğini objektif olarak çekilmez hale getirdiği açık ve net şekilde ortaya
konulmalıdır.
2.Delil Hazırlığı ve Belgelerin Önemi
Boşanma davasında iddia edilen olayların yalnızca beyanlarla değil, somut ve hukuken geçerli
delillerle ispatı esastır. Bu bağlamda;
Mesajlaşmalar, e-postalar, ses ve görüntü kayıtları (hukuka uygun elde edilmiş olmalı),
Tanık beyanları,
Polis tutanakları, adli raporlar, hastane kayıtları,
Maddi deliller (faturalar, banka kayıtları, tapular) gibi belgeler dava öncesinde
toparlanmalıdır.
Unutulmamalıdır ki, boşanma davalarında “delil yarışı” değil, “hukuki ispat” esastır.
3. Dava Türünün Belirlenmesi: Anlaşmalı mı, Çekişmeli mi?
Eşler, evlilik birliğini karşılıklı mutabakatla sona erdirmek istiyorlarsa, anlaşmalı boşanma
davası açılabilir. Bunun için;
Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması,
Her iki tarafın birlikte mahkemeye başvurması ya da bir eşin açtığı davayı diğerinin
kabul etmesi,
Anlaşmalı boşanma protokolünün her iki tarafça imzalanmış olması gerekir.
Taraflar; nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi tüm hususlarda uzlaşmalı ve bunu yazılı
protokolde belirtmelidir. Aksi durumda, yani taraflar arasında uzlaşma sağlanamıyorsa,
çekişmeli boşanma davası gündeme gelir. Bu durumda yargılama süreci daha uzun ve
karmaşık olabileceğinden, profesyonel hukuki destek alınması önem arz eder.
4. Maddi Talepler ve Tedbir Kararları
Boşanma davası ile birlikte ileri sürülebilecek bazı maddi talepler vardır:
Yoksulluk nafakası: Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek eş, kusursuz veya daha
az kusurlu olması şartıyla diğer eşten nafaka talep edebilir.
Tedbir nafakası: Dava sürecinde, eşin ve çocukların geçimini sağlamak amacıyla talep
edilir.
Tazminat talepleri: Maddi ve manevi tazminat, boşanmada kusurlu olan eşten
istenebilir.
Mal rejimi alacakları: Boşanmayla birlikte eşler arasındaki mal rejimi sona erer.
Taraflar bu kapsamda katılma alacağı, değer artış payı gibi taleplerle mal paylaşımı
davası açabilir.
Ayrıca, dava sırasında geçici nitelikte ihtiyati tedbir kararları (ortak konuttan uzaklaştırma,
çocukla kişisel ilişki yasağı, hesaplara bloke konulması gibi) da talep edilebilir.
5. Çocukların Durumu ve Velayet Kararı
Tarafların müşterek çocuklarının bulunması halinde, boşanma davasının en hassas noktası
velayet meselesidir. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek, kimin yanında kalacağına ve
diğer ebeveynle kurulacak kişisel ilişki düzenine karar verir. Ebeveynin kişisel durumu, yaşam
koşulları, çocuğa gösterdiği ilgi, eğitim durumu ve varsa geçmişteki şiddet vakaları
değerlendirilir.
Velayetin tek başına anne ya da babaya verilmesi esas olmakla birlikte, istisnai hallerde ortak
velayet kararı da verilebilmektedir.
6. Avukatla Takip Zorunlu Olmamakla Birlikte Tavsiye Edilir
Her ne kadar boşanma davası bir avukat aracılığıyla açılmak zorunda olmasa da, sürecin usule
uygun şekilde yürütülmesi, taleplerin eksiksiz ve yerinde sunulması, hatalı beyanların önüne
geçilmesi ve yargılamanın daha sağlıklı işlemesi için bir aile hukuku avukatından destek
alınması önemlidir.
SONUÇ :
Boşanma süreci, duygusal bir yıkım kadar hukuki bir mücadeledir. Bu süreçte yapılacak her
hukuki adım, tarafların geleceğini doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, dava açmadan önce
boşanma sebeplerinin iyi tahlil edilmesi, delillerin sağlıklı biçimde toplanması ve hukuki
danışmanlık alınması; adil, hızlı ve etkili bir yargılama için elzemdir.
Unutulmamalıdır ki, “her dava bir dosyadır; fakat her boşanma bir hayattır.”
