Tunceli'de dağ bitkilerinden 'ölümsüzlük iksiri'
Tuncelili Saniye İldeniz, köyünde topladığı yenilebilir bitkileri sirkeye dönüştürüyor.
Tunceli’nin yüksek dağları, derin vadileri ve zengin bitki örtüsüyle bilinen Aktarla köyünde yaşayan 60 yaşındaki Saniye İldeniz, doğada yetişen endemik bitkileri sirkeye dönüştürerek hem sağlıklı yaşamı destekliyor hem de geçimini sağlıyor. Dağlardan kekik, melisa, deve dikeni, damar otu, nane, reyhan, palamut, kuşburnu, iğde, kara erik ve ışkın gibi birçok bitki toplayan İldeniz, bu bitkilerden elde ettiği sirkeleri kent merkezindeki küçük dükkânında satışa sunuyor. Geleneksel yöntemleri modern bir anlayışla birleştiren İldeniz, sirkeyi yalnızca bir gıda ürünü olarak değil, “vücudun süpürgesi” olarak görüyor.
“HERKESİN HAYATINDA SİRKE OLMALI”
Sirkenin herkesin hayatında yer alması gerektiğini vurgulayan Saniye İldeniz, bitkileri sirkeye dönüştürme sürecini şu sözlerle anlattı:
“Kendi yöremize ait bitkilerle çalışıyorum. Köyde yaşadığım için endemik bitkileri tanıyorum ve bu bilgimi kullanıyorum. Bitkiler uzun süre saklanamadığı için yan etkileri ortaya çıkabiliyor. Hem bu yan etkileri ortadan kaldırmak hem de bitkileri daha faydalı hale getirmek için onları sirkeye dönüştürüyorum. Kekik, melisa, deve dikeni, damar otu, nane, reyhan gibi yenilebilir birçok bitkiden sirke yapıyoruz. Sirke bence herkesin hayatında olmalı. ‘Vücudun süpürgesi’ diyebilirim. Özellikle el yapımı doğal sirkeler mevsim geçişlerinde hastalıklardan korur, grip ve enfeksiyon riskini azaltır. Günümüzde toplu taşıma ve ortak kullanım alanlarında hijyen sorunu çok fazla. Bu nedenle sirke, vücut direncini artıran doğal bir koruyucu. Bana göre sirke adeta ‘ölümsüzlük iksiri’.”
“IŞKIN SİRKESİ DİYABET HASTALARI İÇİN ÇOK DEĞERLİ”
Yöreye özgü ışkın bitkisinden elde edilen sirkenin önemine dikkat çeken İldeniz, şu ifadeleri kullandı:
“Işkın sirkesi bölgemize ait bir ürün. Yüksek dağların eteklerinde yetişir. Diyabet hastaları için oldukça kıymetlidir. Aynı zamanda vücudu korur, halk arasında ‘kanser savar’ olarak bilinir. Eskiden büyüklerimiz çocuklara bağışıklığı güçlendirsin, hasta olmasınlar diye zorla yedirirdi. Günümüzde de özellikle diyabet hastaları için faydalı olduğu biliniyor. Böbrekleri temizler, bağırsaklardaki kalıntıları arındırır ve ödem atar.”
“ÜRETİMİMİ KÖYÜMDE YAPIYORUM”
Ürettiği doğal sirkeleri kent merkezindeki küçük işletmesinde satışa sunduğunu belirten İldeniz, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bütün üretimi kendi köyümde yapıyorum. Köyde yaşadığım için doğadaki bitkilerden faydalanabiliyorum. Ürettiklerimi eşe, dosta, çevreme satıyorum. Bu şekilde kendi harçlığımı çıkarıyorum. Ayrıca şehir merkezinde 35-40 metrekarelik küçük bir dükkânım var. Burada gözleme, yağlı ekmek, glütensiz ata tohumu kara kılçık ekmeği ve tam buğday ekmeği yapıyorum. Böylece hem kendi geçimimi sağlıyorum hem de doğal ürünleri insanlara sunuyorum.”
