Malatya'da deprem enkazı yola dönüşüyor
İnönü Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. M. Murat Maraş ve öğrencileri, 6 Şubat depremlerinden kalan milyonlarca ton enkazı geri dönüştürerek beton yola dönüştürdü. Proje, çevre dostu altyapı çalışmalarına örnek oldu.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından oluşan milyonlarca tonluk enkaz, Malatya’da yeniden kullanıma kazandırılıyor. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. M. Murat Maraş ve öğrencileri, enkazlardan elde edilen molozlarla beton yol üretmeyi başardı.
“MALATYA’DA YAKLAŞIK 30 MİLYON TON ENKAZ VAR”
Deprem sonrası en fazla enkazın bulunduğu iller arasında Malatya’nın üçüncü sırada yer aldığını belirten Doç. Dr. Maraş, “Kahramanmaraş depremleri bölgemizde ciddi hasara neden oldu. Yaklaşık 300 milyon tonluk atığın 30 milyon tonu Malatya’da bulunuyor. Şu anda atık sahamızda demir ayrıştırılıyor ancak diğer malzemeler için ayrıştırma yapılmıyor. Biz bu malzemeleri geri dönüştürerek yeniden kullanılabilir hale getirmek istedik” dedi.
C60 SINIFINDA YÜKSEK DAYANIMLI BETON ÜRETİLDİ
Doç. Dr. Maraş, beton, kilit taşı, fayans ve parke gibi malzemeleri ince boyutlara getirerek C60 sınıfı yüksek dayanımlı beton ürettiklerini söyledi.
“Malatya Büyükşehir Belediyesi’ne ait konkasör tesisinde saf betonu kum, çakıl ve iri agrega haline getirdik. Beton, tuğla, parke gibi malzemeleri de bu karışıma dahil ettik. Böylece geri dönüşüm oranı yüzde 80’e kadar çıkan, C30 kalitesinde beton elde ettik” ifadelerini kullandı.
“ENKAZDAN ÜRETTİĞİMİZ BETON YOLLAR ASFALT YOLLARDAN DAHA DAYANIKLI”
Enkaz atıklarının sadece bina inşasında değil, yol yapımında da kullanılabileceğini vurgulayan Maraş, “Dünyada beton yollar ABD ve Almanya gibi ülkelerde otoban, havaalanı ve limanlarda yaygın. Türkiye’de de son yıllarda özellikle kırsal alanlarda uygulanmaya başlandı. Bizim ürettiğimiz beton yollar C60 dayanım sınıfına sahip. Hasır çelik kullanarak asfaltlara göre çok daha uzun ömürlü beton yollar ürettik” dedi.
ÖĞRENCİLERDEN ‘YEŞİL TÜRKİYE’ VURGUSU
İnşaat Mühendisliği 4. sınıf öğrencisi Adem Özkul, beton yolların çevre dostu yönüne dikkat çekerek,
“Asfalt üretiminde yüksek karbon salınımı ve sık bakım ihtiyacı var. Beton yollar ise daha uzun ömürlü, dayanıklı ve çevreye zararsız. Ayrıca asfaltın hammaddesi petrol olduğu için ithal ediliyor, ancak betonun hammaddesi çimento bizde mevcut. Bu da ekonomik avantaj sağlıyor” dedi.
Yazılım Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi Muhammed Bilal Yıldız ise, enkazın geri dönüştürülmesinde yapay zekâ destekli bir program geliştirdiklerini belirtti:
“Amacımız, atık malzemeleri veri analiziyle değerlendirerek istenilen dayanım değerine uygun beton reçetesi üreten bir yazılım oluşturmak. Yüzde 80 geri dönüşümle 30 megapaskal, yüzde 50 geri dönüşümle 64 megapaskal dayanım elde ettik. Hedefimiz tamamen yeşil bir dünya, tamamen yeşil bir Türkiye.”
