Tarhana çözüm mü?

Elazığ'da büyük ümitlerle inşa edilen Hamzabey Barajı'nda su tükendi. Büyük bir maliyetle sadece Elazığ'ın değil, Akçakiraz, Yurtbaşı, Yazıkonak, Mollakendi, Palu ve Kovancılar'ın 50 yıllık su ihtiyacını karşılayacağı iddiasıyla hizmete alınan ve gelen tüm tepkiler göz ardı edilerek büyük bir israfa neden olan projeyi kurtarmak adına sona gelinen bir diğer proje ise yine tartışma konusu oldu.

Son olarak AK Parti Elazığ Milletvekili Ejder Açıkkapı'nın gündeme getirdiği bu projeye gelin yakından bakalım.

HAMZABEY BARAJI ÇARE OLMADI

Dört bir yanı sularla çevrili olan Elazığ'da böyle bir sorun oluşmasının temelinde yine bürokratik hatalar yatıyor. Şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere inşa edilen Hamzabey Barajı, hem projeye ayrılan milyonlar hem de şu anda talebi karşılayamaması nedeniyle büyük bir ekonomik soruna da yol açıyor. Barajın şehrin su ihtiyacını karşılayamaması nedeniyle şehre sondaj kuyuları ile su sağlayan Elazığ Belediyesi bu doğrultuda devasa bir elektrik bedeliyle baş başa kalmış durumda. Şehirde yatırıma gidecek milyonlarca liralık kaynak her yıl elektrik borcuna aktarılıyor. Proje, bırakın ilçe ve beldeleri, uzun bir süredir sadece Elazığ'ın bile su ihtiyacını ne yazık ki karşılayamıyor.

TARHANA ÇÖZÜM OLUR MU?

Barajda suyun bitmesi ve Elazığ Belediyesi'nin günün belirli saatlerinde şehir genelinde su kesintilerinin yaşanacağını duyurmasının ardından, AK Parti Elazığ Milletvekili Ejder Açıkkapı'nın devreye girmesiyle su sorununa çare olması planlanan ek bir proje yeniden gündeme geldi. Açıkkapı'nın DSİ yetkilileri ile yaptığı görüşme sonrasında duyurduğu Tarhana projesi büyük tartışmalara gebe. Projenin çözümden çok yeni sorunlar yaratması ihtimalleri ise Elazığ'da hem vatandaşları hem çiftçileri hem de siyasetçileri kara kara düşündürüyor.
Peki, nedir bu Tarhana meselesi? Ejder Açıkkapı'nın paylaştığı son veri ve bilgilerle proje şunları içeriyor:

TARHANA ÇAYI – HAMZABEY BARAJI SU AKTARIMI PROJESİ

• Palu ilçesinin doğusunda inşa edilen Tarhana Regülatörü, çaydan 1 metreküp/saniye debi alacak şekilde planlandı. Alınan su, 12 metre uzunluğundaki kanal ve 958,65 metre uzunluğunda, 3,5 metre çapındaki iletim tüneli aracılığıyla baraj rezervuarına ulaştırılacak.
• Projede iletim tüneli kazı çalışmaları tamamen bitirildi. Toplam 958,65 metrelik hattın 773,65 metresinde beton kaplama tamamlanırken, kalan 185 metrelik bölümde çalışmalar sürüyor.
• Tarhana Regülatörü bölümünde de kazı çalışmaları sona erdi ve betonarme imalat sürecine geçildi. Öte yandan dere yatağı ile çıkış noktası arasındaki kot farkı nedeniyle projeye cebri boru imalatları eklendi. Üretimin 15 Ağustos 2025'te tamamlanması, ardından malzemelerin şantiyeye sevk edilmesi planlanıyor.
• Sözleşmeye göre projenin bitiş tarihi 26 Mart 2026 olarak belirlense de DSİ, işin 2025 yılı sonuna kadar tamamlanmasını hedefliyor.

GÜNÜ KURTARMA PROJESİ Mİ?

Milletvekili Açıkkapı'nın DSİ yetkililerinden aldığı bilgilerle kamuoyuna duyurduğu projeyle Elazığ'ın su sorunu en iyi ihtimalle yıl sonu çözülecek. Her yıl dile getirilen eleştirilere rağmen projenin bu kadar gecikmesi başlı başına bir sorun olarak görülüyor. Bunun yanında Tarhana Çayı, Elazığ tarımı açısından çok kritik bir öneme sahip. Şehrin en genç ve dinamik tarım nüfusunun bulunduğu yaklaşık 80 kilometrekarelik bir alanda tarıma katkı sağlayan bu suyun böylesine bir projede kullanılması tartışma konusu.
Edindiğimiz bilgilere göre çiftçilere bunun garantisi şu şekilde verildi: Yaz aylarında baraja herhangi bir kaynak sağlanmayacak ve bu kaynak tarımsal sulamada kullanılacak. Kış aylarında ise barajın doldurulması sağlanacak. Ancak hem Elazığlı vatandaşlar hem de çiftçiler oldukça tedirgin durumda. Proje yine büyük bir maliyetle hayata geçirilecek, ancak uzmanlar bu kaynağın soruna uzun süre çare olmayacağını belirtiyor.

GÖZLER MUNZUR SUYUNDA

Elazığ'da hem kalite hem süreklilik açısından ciddi bir su sorununa neden olan Hamzabey Barajı'nın en büyük zararı ise Elazığ Belediyesi'ne. Bu proje nedeniyle her ay devasa bir kaynak elektrik borcuna gidiyor. Uzmanlar bu soruna ilk çare olarak Munzur suyunu görüyor. Bu proje yüksek maliyetli bir proje olarak görülse de kısa bir süre içerisinde kendisini amorti edebilecek bir potansiyel barındırıyor. Hem su kalitesi hem de uzun yıllar çare olması bakımından Elazığ için bulunmaz bir nimet olacak Munzur için bu projeyi anlatabilecek ve bütçesini çıkarabilecek babayiğitler aranıyor…

YÖRE HALKI NE DİYOR: 'SU GİDERSE BİZ BİTERİZ'

Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız bölgedeki muhtarlar ise büyük bir tereddüt yaşıyor. Tarhana Çayı'nın bölgenin yaşam kaynağı olduğuna dikkat çeken muhtarların görüşleri şu şekilde:

ARICAK CUMHURİYET MAHALLESİ MUHTARI İBRAHİM HAYRULLAH GÜR: 'KÖYLER BOŞALIR'

'Tarhana suyu kesilirse bizim köylü olarak toplanıp gitmemiz lazım. Onlarca dönüm arazimizi oradan suluyoruz. Sadece 3 ay su kesilecek diyorlar ama ne kadar doğru bilemiyorum. Köy halkı da bunu kabul etmiyor. Geçmişte buna benzer bir proje vardı ve köy halkı toplanıp ona da tepki göstermişti.'
KIŞLA MAHALLESİ MUHTARI ZÜLFÜ GENÇ:

'ARAZİLERİMİZ YOK OLUR'

'Suyumuz giderse komple köy biter. Bu yıl kurak geçti. Çeşmelerimizin suyu kurudu. Bu su da elimizden giderse arazilerimiz yok olur. Bizim arazilerimiz bayağı bir alanı kapsıyor. Bu suyla yaklaşık 30 km'lik bir alanda sulama yapıyoruz. Çay ortadan geçiyor. Sağlı sollu bentler yapılmış ve her iki taraftaki arazilerimiz de bu sudan besleniyor. Bu çay kar suyuyla besleniyor. Yüksek kesimlerden eriyen karların oluşturduğu suyu kullanıyoruz. Kaç yıldır doğru düzgün kar da yağmadı. Suyun miktarı azaldı. Köylüler olarak mağduruz. Su giderse köyün taşınması gerekir. Bu çayın suyuyla her türlü meyve, sebze ve tahıl besleniyor. Köylü geçimini ektiği ürünlerle sağlıyor. Binlerce vatandaş bu sudan faydalanıyor. Bize söylenen 3 ay sadece alınacak. Ama tünel yapılmış, istediği zaman hepsini kesebilir. Yarın 'Kışın gelen su yeterli değil, yazın da keseceğiz' deseler ne yapacağız? Bu işlere gireceklerine barajı sağlam yapsalardı! Baraj bir seviyeye kadar doluyor, ondan sonra su şişmiyor.'