Elazığ'daki 365 yıllık tarihi hamam zamana direniyor
Elazığ'ın Palu ilçesinde bulunan ve halk arasında 'Palu Hamamı' olarak bilinen tarihi Çarşıbaşı Hamamı, Osmanlı mimarisinin izlerini günümüze taşıyor. 17. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen yapı, geçirdiği restorasyonlarla birlikte hâlâ ayakta.
Palu ilçesinin Çarşıbaşı Mahallesi’nde, Küçük Camii ile Ulu Camii arasında konumlanan Çarşıbaşı Hamamı, Hicri 1070 (Miladi 1659-60) yılında inşa edildiği düşünülüyor. Bugün kitabesi bulunmayan yapı, mimari özellikleriyle klasik Osmanlı hamamlarını andırıyor.
Tarihi hamam, Eski Palu olarak bilinen bölgede yer alıyor. Dış cephesi yöreye özgü kaba yonu ve moloz taşlardan yapılmış olan hamam, iç yapısıyla da bu mimari dokuya uyum sağlıyor. Yapının kapı köşeleri, pencereleri, nişleri ve kubbeleri destekleyen kemerlerinde düzgün kesme taş; tonoz, kubbe ve geçiş sistemlerinde ise tuğla malzeme kullanılmış.
Çarşıbaşı Hamamı, geleneksel Osmanlı hamam mimarisi doğrultusunda soyunmalık, ılıklık, traşlık, sıcaklık ve külhan (cehennemlik) olmak üzere beş ana bölümden oluşuyor. Güney cephede yer alan giriş kısmı, dışa taşkın taç kapı biçiminde inşa edilmiş. Soyunma bölümünün üst kısmında ise hamamın inşa tarihine dair bilgi verdiği düşünülen, ancak günümüzde kaybolmuş olan bir kitabe yer alıyordu.
Hamamın ılıklık kısmı kubbeli ve kare planlı olup, içerisinde aydınlık feneri bulunan bir kubbeyle örtülüdür. Ilıklık bölümünden geçilerek ulaşılan traşlık, tuvalet ve depo alanları, altlı üstlü iki kat şeklinde düzenlenmiş. Sıcaklık bölümü ise tonozlu bir dehlizden geçilerek ulaşılıyor. Bu bölümde dört eyvan, halvet hücreleri, ortada göbek taşı ve çevresinde kurnalar yer alıyor.
Hamamın batı kısmında yer alan külhan bölümü ise, yakacak malzemelerin depolandığı, kazan ve ocak gibi unsurların bulunduğu bölüm olarak dikkat çekiyor.
Geçmişte önemli bir sosyal yaşam alanı olan Çarşıbaşı Hamamı, 2014–2015 yıllarında yapılan restorasyon çalışmalarıyla yenilenerek günümüze ulaştırıldı.