Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

İRADE KAVRAMI

Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

İrade Sözlükte, “istek, dilek, emir, sevk ve güç…”

İrade, “Davranışlarını, eylemlerini akla uygun gerçekleştirebilme yetisi”

İrade, “Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü”

Şems Suresi 7-9. Ayetlerde şöyle buyrulur;

“Nefse ve onu düzgün bir biçimde şekillendirip ona kötülük duygusunu

Ve takvasını (kötülükten sakınma yeteneğini) ilham edene and olsun ki,

Nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir.”

Cenab-ı Allah’ın insana bahşettiği  ‘İrade’ nedir?

“Cüzi İrade…”

Kehf Suresi 29. Ayette şöyle buyrulur;

“Ey peygamber! De ki; Rabbinizden hak ve hidayet gelmiştir.

Öyle ise dileyen iman etsin, dileyen de inkâr etsin!”

Allah insana, ‘akıl ve irade ile…’ dini sorumlulukları veriyor…

Sorumluluklarımızın şuuruna varmamız isteniyor

İrade ile bizlere hayatımızı tanzim edebileceğimiz yolları gösteriyor…

Ahzab Suresi 72. Ayette şöyle buyrulur;

“Biz emaneti göklere, yere ve dağlara teklif ettik de,

Onlar bunu yüklemekten çekindiler, (sorumluluğundan) korktular.

Onu insan yüklendi. Doğrusu o çok zalim, çok cahildir…”

İsra Suresi 13 ve 14. Ayetlerde de şöyle buyrulur;

“Her insanın sorumluluğunu omuzuna yükledik.

Kıyamet gününde insana açılmış vaziyette önüne konulacak olan bir kitap çıkaracağız.”

“Oku şimdi kitabını! Bugün kendini yargılamak üzere kendi nefsin yeter”

İnsan, ‘irade sahibi…’ bir varlıktır.

Rad Suresi 11. Ayette de şöyle buyrulur;

“Bir toplum nefislerinde olanı değiştirmedikçe Allah onların durumunu değiştirmez”

İlahi ilkeler ve irade…

Kur’an’ı Kerimde birçok ayetlerde, “insan iradesine…” sesleniyor;

“Akıl etmez misiniz?” “Siz hiç düşünme misiniz?”

Hayat serüveni… Bizlere yol gösterici, hidayet rehberi…

Kâinat Sofrasında, ‘Allah’ın üzerinizdeki nimeti düşünün…’

“…düşünürseniz, biz size ayetleri açıkladık” (Ali İmran, 118)

“…göklerin ve yerin yaratışı üzerinde düşünmek” (Ali İmran, 191)

Kur’an aklımıza, irademize sesleniyor;

“Kör ile gören bir olur mu?” (En’am, 50)

Kâinat kitabından, ‘Öğüt alıp düşünmek…’

Kur’an da, ‘her manada temsiller…’

Maide Suresi 16. Ayette de şöyle buyrulur;

“Rızasını arayanı Allah kurtuluş yollarına götürür

Ve onları iradesiyle karanlıklardan aydınlığa çıkarır,

Dosdoğru bir yola iletir.”

Her şey zıddıyla birlikte bilinir;

“Helal ve Haram…”

“İyilikler ve Kötülükler…”

“Güzel ve Çirkin…”

“Adalet ve Zulüm…”

“Cömert ve Cimri…”

“Kanaat ve İsraf…”

“Aydınlık ve Karanlıklar…”

Seçici olmak, ‘insanın iradesindedir…’

Fatır Suresi 18. Ayette şöyle buyrulur;

“Hiçbir günahkâr başka bir günahkârın yükünü yüklenmez!”

Her insan kendisiyle birlikte, ‘özgür bir kanaate sahiptir’

Hadis, “Ben, ancak güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim!”

O ahlak, “Kur’an Ahlakı…”

Ali İmran Suresi 104. Ayette,

“İçinizde hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü men eden bir topluluk bulunsun!”

Fertten toplum hayatına, ‘kutlu bir irade…’

“İlim ve Hikmet Sahibi Olmaya Azmetmek!” bir niyet ve iradedir…

“İyilikler ve kötülükler…” irademizin esiridir.


  1. Claudius, “Kendi kendinin hâkimi olmayan bir kimse hür değildir.”

İnsanın kendi nefsine hâkim olması, ‘irade kaynağıdır!’

Aristoteles, “İradene hâkim, vicdanına esir ol!”

En hayırlı dua nedir?

“Allah’ım Göz açıp kapayıncaya kadar dahi beni nefsimle baş başa bırakma!”

Confucius, “Eğer irade, erdemin üzerinde kurulursa nefret uyandırıcı davranışlar olmaz”

Tahrim Suresi 6. Ayette şöyle buyrulur;

“Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve (yanıcı) taşlar olan ateşten koruyun!”

Peyami Safa, “Hayatta muvaffak olmak için her bakımdan beslenmiş,

Büyütülmüş bir irade kuvveti lazımdır.”

İmanla, ihlasla, tevhitle beslenmiş bir irade…

Ebner von Eschenbach, “Kendinize hâkimiyeti yitirdiğiniz ölçüde, özgürlüğünüzü de yitirirsiniz.”

Şunu iyi bileceğiz, “insanı büyük veya küçük yapan, kendi iradesidir!”

John Loche, “İradeyi eğitmek için seçilecek en uygun zaman, gençlik çağıdır!”

Ecdat, “Ağaç yaş iken eğilir!” sözü ne kadar anlamlıdır…

Güçlü irade, ‘sabır, tahammül, gaye-ufuk ister…’

William Shakespeare, “Bedenimiz bizim bahçemizdir, irademizde onun bahçıvanı!”

Sağlıklı bir beden,  güçlü bir iradeyle mümkündür!

Sevaplar, günahlar insan iradesinin meyvesi oluyor.

“Peygamberlere düşen yalnız açıkça tebliğ etmek değil mi?” (Nahl, 35)

İlk insan Hz. Âdem (as) ile birlikte, ‘Tevhit Mücadelesi…’ başlamıştır.

İnsanoğlu sadece, ‘seçimi…’ yani iradesini kullanır.

Her insan, “bir âlemdir…” Kâinatın bir özetidir/ cüzüdür!

 

 

 

 

 

 

 

 

Yazarın Diğer Yazıları