Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

ELAZIĞ'DA DOĞAL GIDA ÜRÜNLERİ KÜLTÜRÜ

Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

(16 Ekim 2019 Dünya Gıda Günü)

Dört mevsimi bir arada yaşayan nadir bir ülkeyiz…

Yeraltı ve yerüstü kaynaklarıyla birlikte;

Yerküresinin, “Kendi kendisine yeten yedi ülkesi arasında…”

İmrenilen değil; tarih boyunca kıskanılan bir ülke olduk…

Her ilin, bir veya birkaç ‘marka ürünü…’ gözleri kamaştırıyor!

2018 yılı ürün rekoltesinde baktığımızda Elazığ Şehrimizde;

Elazığ Şehri, “sebze ve meyve ambarı…”

90 bin tonla ÜZÜM İLK SIRADADIR…

Kayısı, 52 bin ton… Domates, 60 bin ton… Biber, 25 bin ton…

Elma 14 bin ton… Çilek, 9 bin ton… Badem, Ceviz 2’er bin ton…

Dut, 5 bin ton… Karpuz-Kavun, 17’şer bin ton…

Tahıllara Gelince; Arpa(103 bin ton), Buğday (82 bin ton), Fiğ (93 bin ton),

Nohut (bin ton), Kuru Soğan (5 ton), Mısır (21 bin ton)

 

Nasıl ki Malatya Kayısı ile özdeşleşmişse; Elazığ’da ‘ÜZÜMLE ÖZDEŞLEŞMİŞTİR’

“Öküzgözü, Boğazkere, Köhni, Ağın Beyazı, Elazığ Kırmızısı,

Tahannebi, Şilfoni, Besni, Karaerik, Kadın Parmağı, Kabarcık, Hal Karası…”

12 çeşit üzümün yetiştiğini söyleyebiliriz

Üzümün asıl anavatanı; Anadolu, Kafkaslar ve Kırımdır…

Buradan dünyaya yayılmıştır!

Üzümün, doğal olarak Anadolu kültüründe çok önemli bir yeri vardır…

Bana derseniz, ORCİĞİN VATANI NERESİDİR?

Hiç tereddüt etmeden; ELAZIĞ derim!

Üzüm Hammaddesine dayalı olarak;

Üzüm şırası, Üzüm yaprağı, pekmez, sirke, pestil, orcik, kesmece gibi…

Malatya İlimizde T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı

“Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü…” bulunuyor

Elazığ’da da; “üzüm araştırma enstitüsü müdürlüğü…” kurulmalıdır.

Sadece Ağın İlçemizde; “Kış Üzümü…” olarak anılan, salkımları uzun;

Vatanı Azerbaycan olan, “Amasya Üzümü…” Mayıs ayına kadar doğal ortamda saklanabiliyor!

Elazığ’da, kışın uzun gecelerinde; ‘ev sohbetlerinde’

Orcik, Pestil, Ağın Leblebisi, Badem, Ceviz, Dut ve ‘meyve kurusu’ ikram edilir…

 

Elazığ’da Çarşıya, Pazara çıktığınızda;

Müşteri,  Doğal Gıda Ürünlerini tercih ettiğini ifade ediyor.

Peynirine, yağına, yoğurduna, yumurtasına, her nev’i gıda ürününe kadar; soruyor…

Artık günümüzde; Doğal Gıda Ürünleri

Ve bunlarla ilgili projeler toplumun bütün kesimlerinden destek görmekte…

Sözlükte Doğal; “Tabiatın düzenine uygun, tabii”

Veya “kendiliğinden olan, insan eliyle yapılmamış; yapmacıksız, tabii…”

Artık insanımız, ‘sağlıklı beslenmeye…’ dikkatleri kesildi!

Elazığ’da artık; “Doğal Gıda Ürünlerine…” yönelik önemli marketler var.

Elma kurusundan Dut kurusuna,

Domates kurusundan Patlıcan kurusuna kadar…

Sebzenizi, meyvenizi, ‘doğal özelliklerini koruyarak…’ saklayabiliyorsunuz!

Doğal Gıda Ürünlerinden örnekleme yapacak olursak;

 Elazığ’da; sadece; “Vişne…” o kadar çok amaçla sofranıza geliyor ki;

“Vişne Kurusu, Reçeli, Helvası, Şurubu, Dondurması, pastası…”

Bu talepler, ‘üretimi artırıyor…’

Görüleceği üzere, Doğal Gıda Ürünlerinde o kadar zenginiz ki…

Geleneksel Sofra Kültürümüz bizleri o zenginlikle tekrar buluşturuyor!

Tarım ve Hayvancılık Ürünlerinde, ‘bir ENSTİTÜ gibi…’ çalışılmalıdır

Ürünlerimiz, ‘doğasıyla…’ tüketiciye ulaşabilmeli. Sofralarımızın kaçınılmazı olmalıdır.

 

Elazığ İlimiz çok zengin bir sofraya sahip dedik…

Bu soframızın en önemli özelliği ‘doğal gıda ürünleridir’

‘mahalli Doğal Gıda Ürünlerimizi’ anlatmada;

İnsanımızı bilgilendirme de bizlere çok önemli görevler düşüyor!

Özellikle altını çizerek vurgulamak istiyorum;

Doğal Gıda Ürünlerinin ‘tanıtımı, ARGE projeleri, paketleme, reklâm vs.

Vizyon ifade eden çalışmalar sektörün önünü açacaktır…

Doğal Gıda Ürünlerinin, önümüzde ki yıllar içerisinde,

‘Pazar ekonomisindeki güçlü bir şekilde yerini alması…’

Bunun için de, ‘güçlü bir organizeler…’ gerektiriyor.

 

Türkiye’nin ve dünyanın artık gündeminde ne yer alıyor;

“İnsan Sağlığı…” ve “Doğal Gıda Ürünleri…”

Tüketici, ‘yüzde yüz doğal gıda ürünü’ diyor.

Köy ürünü, natürel ürün, hormonsuz hakiki saf olarak tanımlanan ürün…

Artık günümüzde sayıları giderek artan, ‘doğal gıda ürünü…’ satan marketler, internet siteleri…

Kapalı Çarşılar, ‘doğal gıda ürünlerinin sergilendiği…’ mekânlar haline geldiler,

Kuruyemişinden Elazığ Yöresel Tatlılarına kadar;

Süt Ürünlerinden Pekmezinden Orciğine kadar; ‘Doğal Zenginliğimizi Sergiliyor’

Tüketici, ‘üreticiye…’ tarla ürünün var mı diyor?

Günümüzde, insan sağlığını tehdit eden rahatsızlıklar…

Ve onlar üzerinde; ilmi ve akademik çalışmalar…

Batı dünyası bile günümüzde, “Doğal Gıda Ürünlerine…” yönelmeye başladı.

İnsanı, çevreyi tehdit eden;

“Genetik yapısı ile oynanmış tohumlara…”

“Hormonlu yiyeceklere…”

“Tarım İlaçlarına…”

“Kimyasal ilaçlar, sentetik gübreler, katkı maddeleri…”

 

İnsan eliyle doğayı kirlettik… Bitki örtüsünü zehirledik…

Anızlarla, Zirai İlaçlarla, ‘toprağı; börtü böceği katlettik’

Sanayi atıkları hakeza… Bunlardan bilinçli olarak sakınmamız gerekiyor.

Bütün bunları, ‘üretimi artırma…’ adına… Yazık, çok yazık…

Toprağın tabii dengesini yerle bir ettik. Minerallerini öldürdük.

Artık günümüzde, ‘sağlıklı beslenme…’ önemli bir seçim/ tercih oldu.

Bu özellikle, ‘hayvan ürünlerinden…’ tutunuzda;

Bağ, Bahçe, toprak ürünlerimize kadar;  ‘Doğal Gıda Sektörüne…’ dönüştü!

Günümüzde sektörün canlanması yönünde projeler geliştiriliyor.

Gerektiğinde, ‘e-pazarlar’ oluşturuluyor

Sektörün, ‘verim ekonomisine…’ dönüşümü yolunda;

Uzun vadeli çalışmalar yapıldığına şahit oluyoruz.

Meyve Yetiştiricilerinin; ‘güç birliği’ ederek,

Elâzığ’da; ‘Meyve Ürünleri Entegre Tesisleri’nin kurulması…

Bu şehir, ‘hedef büyütmeli…’  ‘İhracatla büyümeyi…’ kafasına koymalıdır!

 

DOĞAL GIDA ÜRÜNLERİMİZ O KADAR ZENGİN Kİ…

“Ağın Leblebisi, Badem Şekeri, Siyah Salkım Üzüm, Kuru İncir…”

“Dolmalık biber kurusu, Gün kurusu Kayısı, Elazığ Çiğ Badem,

Vişne kurusu, Elma Kurusu, Elazığ Dut Kurusu,  Tatlı-Acı Biber Salçası,

Domates Salçası,  Toz Tarhana, Doğal Sebzeli Ev Tarhanası,

Ekşi Gün Kurusu Hoşaflık (Çir) , Kavun Çekirdeği, Karpuz Çekirdeği,

Kayısı Çekirdeği,  Kuru Mor Reyhan, Tatlı Gün Kurusu Hoşaflık,

Armut Kurusu, Erik Kurusu, Dut Unu, Keçiboynuzu, 

Dolmalık Kabak Kurusu, Dolmalık Patlıcan Kurusu,

Ev Eriştesi, Kurutulmuş Taze Fasulye,

Güllü Lokum, Sade Lokum,  Çekilmiş Küncü (Susam), Bağ (Üzüm Yaprağı),

Dut Pekmezi,  Çilek Reçeli, Vişne Reçeli, Kayısı Reçeli, Gül Reçeli, Tahin,

Elazığ Yağlı Ekmek, Tandır Ekmeği, Elazığ Pide, Peynirli Ekmek, Sac Ekmek…

Çedene Kahvesi, Harput Dibek Kahvesi, Tane Çedene (Menengiç),

Beyaz – Siyah Üzüm Orcik, Cevizli Dut Orcik,

Çekirdekli Dut Pestili, Sade Dut Pestili, Susamlı Dut Pestili, Cevizli Dut Pestili,

Beyaz – Kırmızı – Siyah Üzüm Pestili,  Orcik Şekeri,

Tulum Peyniri, Tuzlu Yayık Ayran Tereyağı, Yoğurt Kaymağı,

Taze Tuzsuz Çökelik, Salamura Peyniri, Eski Kaşar,

Çiğköftelik Bulgur, Kuru Nane, Toz Biber (tatlı), Toz biber (Acı),

Tane Sumak, Dağ Kekiği, Kekik (Çekilmiş)

Kimyon, Karabiber, İsot (siyah pul biber)

 

Yazarın Diğer Yazıları