Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

ELAZIĞ BASINI VE EDEBİ MAHFİLLER

Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

160 yılı bulan Basın Tarihimizde, “üç önemli dönem…”

Gazeteciler için, ‘anlamlı günler…’ olarak anılır.

Bunlar, “21 Ekim 1860 tarihi…”

İlk fikir gazetesi, “Tercüman-ı Ahval ”in yayın hayatına başlaması,

“24 Temmuz 1908 tarihi…”

Türk Basınında, “sansürün kaldırılışı…”

“10 Ocak 1961 tarihi…”  Çalışan Gazeteciler Bayramı olarak kutlanır.

Bu dönemin en önemli kazanımı nelerdir;

“Fikir İşçileri Kanunu” olarak isimlendirilen 212 sayılı Kanun yürürlüğe girer.

Çalıçan Gazeteciler, “bir asır sonra…” sosyal güvenlik haklarına kavuşurlar.

Bir diğer önemli kazanım ise,

Basın İlan Kurumunun kurulmasını öngören 195 sayılı Kanun

 

Yerelde Elazığ, Genelde Anadolu Basın tarihini nerede başlatabiliriz?

1860’lı yıllarda, “Vilayet Matbaalarının Kurulmasıyla…”

Bu tarih,  ‘o dönem…’ Osmanlı Coğrafyasında, ‘değişimin…’ tarihidir!

Basın tarihimizde;

İlk yasaklar (Fransız Ceza Kanunu 1858)

İlk Basın Tüzüğü (1864)

İlk Basın Cemiyeti  (1865) bu dönemin eserleri arasında yerlerini alırlar.

“Vilayet Matbaaları...” Anadolu’yu; “Milli Mücadeleye…” hazırlayacaktır.

O dönemin gazeteleri, “coğrafyamızın edebi mahfilleri…” niteliğindedir.

 

Yazılı Basın o kadar etkili ve bir o kadar güçlü ki,

Sosyal ve Kültürel hayatımızda önemli bir değişimi sizlere sağlıyor.

1883 tarihinde, Harput’ta; “Mamurat’ül Aziz Gazetesi…” yayınlanır.

Bu gazete, “Cumhuriyet Döneminde de…” yayın hayatına devam edecektir.

Bu dönemde her biri eser veren, “edebiyatımızın önemli isimleri…”

Çırpanizade Ali Haydar Bey (1884-1917), Hacı Raşid Efendi (1854-1908)

Çeribaşızade Mustafa Asım Bey (1856-1919), Hacı Hamid Hamdi Efendi (1830-1902)

Fevzi Efendi ( 1871-1924), Efendizade Veysi ( 1875-1933)

Lütfullah Efendi, İbrahim Lebib Efendi ( 1839-1902)

Müftü Faik Efendi ( 1867-1928), M. Kemalettin Efendi ( 1866-1937)

Rıfat Dede (1807-1869), Nüzhed Dede (1862-1942)

Sungurzade Hacı Abdulkerim Efendi (1854-1923),

Saçlık Hoca (1869-1954), Yunus Remzi Efendi (1864-1917)

Osman Remzi, Abdullah Lutfi,  Çeribaşızade Ali Bey (1841-1876),

Bedri Dede ( 1902-1998), Abdullah Cevdet (1869-1932),

Hacı Hayri Bey, Hoca Nusret Ebubekir, Ömer Naimi Efendi,

Hoca İshak Efendi, şirin Zade Muallim Sadi, Mustafa Sabri Efendi (1870-1956),

Harputlu Rahmi (1802-1884), Kambalakzade Abdulhamid Hazmi Efendi ( (1856-1928)

 

Elazığ Basın Hayatında süreklilik/ istikrar ve devamlılık vardır!

1918 tarihinde Haftalık olarak, “Şark Gazetesi” yayın hayatına başlayacaktır

27 Şubat 1922 tarihinde, Milli Mücadeleye destek veren;

“Satvet-i Milliye” Gazetesi, Hulusi Yetişkin tarafından çıkarılacaktır

Aynı yıllarda,  Vali Hilmi Bey Döneminde;

“Yeni Mefküre Gazetesi” Elazığ Basın hayatında yerini alacaktır.

Elazığ’da,  “Basın Hayatı…” gayet canlı, diri, akışkandır…

O zenginliği, “basınımızın çınarı…” Turan Gazetesiyle devam edecektir.

Gazeteler, sadece haber mahfilleri olarak düşünülmemeli

Onlar,  “fikir ve düşünce hareketlerinin…” odağında olan mekânlardır

Şehirlerin, “irfan okulları…”

Şehirlerin, “sosyal mühendislik…” sivil etüt merkezleri

Demokrasilerimizin, “olmazsa olmazları…”

Yerel Basın,  “sivil ile kamuyu bir araya getiren…” köprülerdir!

Ve en ideali olanı da,  “hürriyet limanlarıdır!”

Cumhuriyet dönemiyle birlikte anılan uzun soluklu gazeteler arasında;

“Turan, Uluova,  Nurhak, Fırat, Günışığı…” gazetelerini anabiliriz.

1995 tarihinden 2016 tarihleri arasında yayınlanan günlük gazeteler içerisinde,

“Yeniçağ, Yeni Ufuk, Birlik Haber, Ayışığı, Hâkimiyet,  Güne Bakış, Haber Kent…”

2016 yılına geldiğimizde Elazığ’da; “12 Yerel Gazete…” vardır

Bu tarihlerden itibaren, “yeni adımlar…” atılacak!

Gazetelerimiz biraraya gelerek; “kendi içerisinde…” ortaklıklar oluşturacaklar.

Günümüzde artık, Elazığ’da 4 günlük gazetemiz yayın hayatına devam etmektedir.

Bunlar, “Günışığı, Yeni Fırat, Hâkimiyet ve Haberkent” gazeteleridir.

Dikkat ederseniz, 2018 yılına girdiğimizde Elazığ Basın Tarihimizde;

“Turan, Uluova, Nurhak…” gibi basınımızın uzun soluklu gazete isimleri,

Basın tarihi içerisinde anılacaktır.

 

Basın Tarihimizde,  Av. Fikret Memişoğlu’nun çıkardığı;

“Yeni Fırat Dergisi…” önemli kalemleri bir araya getirmiştir.

Elazığ Halk Evi’nin çıkardığı, “Altan Dergisi…”

İzzetpaşa Vakfının çıkardığı,  “Bizim Külliye Dergisi…”

Basın Tarihimizde, ‘önemli bir boşluğu…’ doldurmuşlardır.

 

Kırk Yılı bulan, “yazı hayatımda…” şehirle bütünleşen isimlerle,

Birlikteliklerimiz oldu…

Bunlar arasında; İhsan Turan,  Kemal-İsmet, Celal Turanlar,

Ahmet Kabaklı, Cemil Meriç, İshak Sunguroğlu, Nurettin Ardıçoğlu,

Şeref Tan, Muhsin Parlar, Coşkun Bingöl, Rauf Akçay,

N.Yıldırım Gençosmanoğlu, İbrahim Kara, Ahmet Kaya,

Şerif Kaya, Necip Bingöl, Şevket Çeçen, Cenani Dökmeci,

Nevzat Sönmez, Nuri Kazancı, Ünal Akbay, Mustafa Öz,

Çetin Kurdoğlu, Servet Kabaklı, Kemal Ergün Aslan…

Herbiri  “hafızalarda canlı…”

Herbiri, “Elazığ sevdalısı…” yürekli insanlardı…

Onlar, Elazığ’a, çok şeyler kazandırdılar…

Onlar,  “bir nesli…” bir dönemi temsil ettiler.

Herbirine, “rahmet dileklerimizi…” gönderiyoruz.

 

1990’lı yıllar,  “özel radyo ve televizyonlar…”

Basın hayatımıza apayrı bir zenginlik katmışlardır.

Kanal 23 Televizyonu, Kanal Fırat Televizyonu, Kanal E Televizyonu

Ve Üniversitemizin, Fırat Televizyonu…

Televizyonuyla, Radyosuyla, Gazeteleriyle;

Elazığ Basını,  “yerel basınımızda…” sağduyunun sesi olmuştur.

1883’lerden, 2020 yılına kadar uzanan;

“137 yılı bulan tarihi yolculuğunda…”

Yer ve zaman içerisinde,  “şehrin edebi mahfilleri…” olmuştur!

Yer ve zaman içerisinde,  “irfan meclisleri…” olarak da anılmışlar!

Burada özenle altını çizerek bir şeyi de belirtmek isterim;

MANAS Gönül Evi’nde biraraya gelen, “sanat ve edebiyat dostları…”

Bu vefalı dostlarımızın,  “son 25 yıl içerisinde…”

Elazığ Basınımıza Olan Katkıları O Kadar Büyük ki,

Bu katkıları da burada şükranla anmak istiyorum.

Bütün gazeteci dostlarımızın, “çalışma azmini…”

Canı Gönülden Tebrik Ediyorum…”

Sizler, her biriniz bu şehrin; “Vakanüvislerisiniz!”

Şehrin hafızasını, ‘bir dantel misali…’ işliyorsunuz

Şehrin tarihiyle birlikte, ‘hafızalara…’ taşınıyorsunuz.

Sizleri, “sesiniz, sözünüz, kaleminizle…”

Verdiğiniz Emeklerinizi Şükranla Anıyorum…

 

Yazarın Diğer Yazıları