Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

AHİLİK KÜLTÜRÜ

Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

Ticaret Bakanlığı bünyesinde her yıl, “Ahilik kutlamaları” yapılır

O kutlamalarda, ‘Yılın Çırağı’ ‘Yılın Kalfası’ ‘ Yılın Ahisi’ Ödülleri verilir.

Bu ülkede, ’33 yıldır Ahilik Haftasını…’ kutladık!

Şahsen teklifimiz, Ahilik Haftasını ne zamandan itibaren kutlayalım?

İki önemli tarih teklif ediyorum sizlere;

Bu tarih ya, ‘Ahi Evran’ın doğum tarihi 1171…’ olarak ele alınsın

Veya ‘Osmanlı Devletinin Kuruluş Tarifi 1299) olarak değerlendirilsin

Ahilik Kutlamaları, ‘ideal bir ahenk içerisinde’ gerçekleştirilmelidir!

Mutlaka, ‘tarihe, kültüre, irfana …’ yöneliş olmalıdır.

Bu millete, ‘ortak bir ideali…’ kazandırmalıyız!

Esnafımızın nasıl sıkıntılar içerisinde yüzdüğünü biliyoruz!

“Gemisini kurtaran kaptandır!” anlayışı terk edilmelidir

“Ticari hayat, ticari ahlak…” bu milletin temel taşlarıdır

Allah’ın Resulü (asv) ne buyuruyorlar;

“Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim”

Buyuruyorlar,  “O ahlak, Kur’an ahlakıdır”

Bütün temel felsefemiz, “Kur’an ahlakına…” dayanır.

Ayet,  “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin; Peygambere itaat edin,

Sizden olan emir sahiplerine de…”(Nisa, 59)

Ayet, “Bir şey hakkında tartışıp çekişirseniz,

Onu Allah’a ve Peygambere döndürün…” (Nisa, 59)

Ahi Evren’in yaşadığı asra bakıyoruz;  “12 ve 13. Yy…”

Bu yüzyıl oldukça da önemlidir.

Bu dönem,  “Anadolu’nun Rönesans’ıdır!”

Bu dönem Anadolu’da; “fütüvvet dili…” vardır.

Fütüvvet Teşkilatı, “İslam dünyasında kahramanlık, yiğitlik,

Ve cömertlik mefkûresinin/idealinin/ ülküsünün…” adıdır.

Bu millet, “Kılıçla fethettiği yerleri Adaletle korumuştur!”

Alparslan Malazgirt önlerine; “çok yüksek bir kültürle…” gelecektir.

Onun sözleri o kadar dokunaklıdır ki;

“Bizler bidat bilmeyen saf ve temiz Müslümanlarız!”

Bu sözler, “tarihi duruşun…” ifadesidir.

Bu asırlar, çok önemli sembol isimlerin yaşadığını görmekteyiz;

Anadolu’da İlk Türkçeci Ahmet Fakih, Esnaf Teşkilatını kuran Ahi Evran…

Dostluk, kardeşlik ve Sevgiye açılan kapıda Hacı Bektaşi Veli…

Doyulmaz Sevgi Yunus Emre, Şeyh Edibali, Mevlana, Âşık Paşa…

Gülşehri, Kadı Burhanettin, Emir Sultan, Somuncu Baba…

Hacı Bayram Veli, Süleyman Çelebi, Akşemsettin

Ve bu halka tarihin gönül bahtında devam ederek yürümüştür!.. 

Velhasıl, Kars’tan Edirne’ye kadar bir geziniz baştanbaşa Anadolu’yu,

  Ondaki  manevi cereyanı daha rahat görürsünüz!..

AHİLİĞİN KAYNAĞI KUR’ANDIR…

Fütüvvet Dili diye bir kavram kullandık…

Bu dilin ve idealin ortaya koyduğu gerçek; “Kur’an ahlakıdır!”

Fütüvvet namelerde neler yer alıyor?

Ahinin eli açık (cömert) olmalı,

Kapısı açık (konuksever) olmalı,

Sofrası açık (ikramdan kaçınmamalı)

Bunların her biri Hz. Kur’an da,  “salih amel…” olarak ifade edilir.

Ahilik için üç önemli düstur görüyoruz;

Ahinin Gözü Kapalı Olmalı (kimseye kötü gözle bakmamalı,

Kimsenin kusur veya ayıbını araştırmamalı)

Ahinin Beli Kapalı Olmalı (kimsenin ırzına, namusuna…

Haysiyet ve şerefine tasallut etmemeli)

Ahinin Dili Kapalı Olmalı (kimseye kötü söz söylememeli)

Bunlar,  “asrımız insanına…” çok iyi anlatılmalı!

Göze, kulağa, gönle hitap edebilecek, “yayınlar!” yapılmalıdır.

AHİLERDE GENEL KURALLAR…

“Ana babaya iyilik ve Sıla-i Rahim yapma

Riyayı (ikiyüzlülüğü ) terk etme

Büyüklere saygılı ve hürmetli olma; Affedici olma

Kendisinden aşağıda bulunanlara şefkatli davranma

Sözünde, özünde ve işinde; adalet üzere olma

Hüsn-i zanda bulunma

Güzel ahlak sahibi olma

Doğru ve güvenilir olma

Vefalı olma/ Ayrım yapmama

Yaptığı iyiliklerden karşılık beklememe

Güler yüzlü ve tatlı dilli olma

Hataları yüze vurmama

Dostluğa ve arkadaşlığa önem vermeli

Kötülük edenlere iyilikte bulunma

Dedikodudan uzak durma

Dürüst ve samimi olma

İnsanına, milletine, devletine; “ihanet etmeme…”

Sabırlı olma

Cömert, ikram ve kerem sahibi olma

Hakkı söyleme…

Öfkesine hâkim olma

Yumuşak davranma; Sır saklama

İçi, dışı, özü bir olma…”

“fütüvvet name…” de, Hz. Kur’an’ın ruhaniyetini okuyabilirsiniz…

Ondaki adab ve erkân o kadar önemlidir ki;

Bir Çırak en az; 124 adap ve erkânı bilmesi…”

Bir Ustanın ise en az, “740 adap ve erkânı bilmesi…”

Ve bildikleriyle de, amel etmesi…” gerekiyor.

Bu milleti, “Cihan Devleti…” yapan irade de; “fütüvvet dili…” dili vardır

“Ben siftah ettim; komşum henüz etmedi!” diyebilen bir yürek!

“Malının ayıbını…” çekinmeden söyleyen bir cüret!

“asma dalındaki akçe!” onu oraya bırakan salih bir niyet!

Bu millet, O ruh haletiyle, “cihana hükmetti!”

Genel bir kaidedir, “kılıçla alınan yerler, adaletle korunur!

Ahilikte, “sosyal, kültürel, iktisadi…” ilkeler;

Toplumsal Sorumluluk…

Hizmette mükemmellik…

Dürüstlük ve doğruluk…

Ortak Payda ve Ortak Akıl…

Bütün bu anlattıklarımızın, “örgütlü çalışmaya…” dönüştüğünü düşününüz!

Toplumda, çok güçlü bir dinamizm oluşur/ oluşmuştur da!

Bu örgütlenme neler getirmiştir?

Anadolu’nun kısa sürede, “Türkleşip İslamlaşmasını…”

Göçebe Türkmenlerin, “yerleşik hayata…” geçişlerini;

Ve en önemlisi, “Türk Şehirciliğinin…” doğup gelişmesini

Sanat ve Ticarette, “Türklerin katılımı…” tarihi roller üstlenmesi

Türk esnaf ve sanatkârları arasında; “kendi iç dinamiklerin…” oluşması

Dini ve ahlaki yapı ile bütünleşmesi…

Ahiliğin Merkezi olarak, “Kırşehir İlimiz…” merkez olarak gösterilir.

En küçük yerleşim birimlerine kadar, “tarihi örgütlenmeye…” şahit oluyoruz.

Malazgirt’ten hemen 14 yıl sonra, İstanbul’un fethinden 368 yıl önce fethedilen;

Harput’ta,  “Ahi Musa Mescidi…” bizlere, “Ahilik Kültürünün…”

Önemli bir merkezi olarak da, Harput’u da “adres olarak…” gösterir.

21. asır ’da, Israrla vurgu yapmak isterim; “Bu kültüre hasretiz…”

Yazarın Diğer Yazıları