HARPUT FATİHİ: ÇUBUK BEY

Ali ÖZTÜRK/Harput’un bünyesinde çok köklü bir tarih yatmaktadır. Harput beyliklere ve devletlere ev sahipliği yapmış bir kenttir. Tarih sayfasında ismi olan büyük devlet adamları Harput’un başında devlet adamı veya beyliğin yöneticisi yada beyi olarak bulunmuşlardır. Bu durumda Harput’un önemini artırmış ve tarih sahnesinde çokça karşımıza çıkmasını sağlamıştır. Harput konumu yüksek ve sarp bir alanda olduğu için fetih edilmesi zor bir yer olmuştur. Harput zor fetih edilmesi durumu burada yaşamış olan kumandalara ve devlet adalarında kaynaklanmaktadır. Başaralı kumadanlar ve devlet adamları Harput’u büyük bir ustalıkla savunmuşlardır. Büyük komutanların yurdu olan Harput’un yöneticiliğini yapmış ve burada beylik kurmuş büyük tarihi isimlerden bir tanesi de Çubuk Beydir.  Çubuk beyliğinin kurucusu ve beyi olan Çubuk Bey: Selçuklu beylerinden. On birinci yüz yılda, Selçuklu sultanı Melik Şah’ın Anadolu'daki fetih seferlerine katılmıştır. Emrindeki Türk boyları ile Murat Suyu vadisinde konaklayan Çubuk Bey, 1083 senesinde Şerefüddevle Müslim’e karşı Harran’ı müdafaa etmek için harekete geçmiş, fakat Cüllab Suyu sahilinde yenilmiştir. Aynı sene Mervanilerden Mensur’a karşı yapılan harekâtta Artuk Beyin yanında, Sa’düddevle Gevherayin kuvvetlerine katılmıştır. 1084 senesinde Diyarbakır üzerine yapılan seferde Çubuk Bey başarı göstermiştir.. 1085’te Diyarbakır ele geçirilince, Emir Yakut’un idaresindeki Harput, Çubuk Beye verilmiştir. Burada bir Çubuk Beyliği kurulmuş ve bir müddet Harput’ta hüküm sürmüşlerdir. Daha sonra Melikşah’ın Mısır’ı fethetmek, Fatımi-Şii hakimiyetini ortadan kaldırmak için yaptığı harekata katılmıştır. 1091 senesinde Sultan Melikşah’ın Bağdat’ta yaptığı toplantıya katılan beyler ve emirler arasında Çubuk Bey de bulunmaktaydı. Nitekim Melikşah’ın emri üzerine 1092’de Sa’düddevle Gevherayin ile beraber Hicaz’ın kontrolü ve Yemen ile Aden’in devlete katılması için Arabistan’a gitmiştir. Çubuk Bey Yemen’e giderken, Beyliği oğlu Mehmed Beye bırakmıştır. Çubuk Beyin bundan sonraki faaliyetleri hakkında bilgi yoktur. Mehmed Beyin vefatından sonra, beylik Emir Belek’e geçmiştir. Çubuk Beye bağlı boylar bundan sonra batıya doğru göç etmişlerdir. Doğuda Germiyan ilinde uzun süre ikamet ettikleri için Germiyanlı adını alılar ve bu beyliğin içerisinde hizmetlere katılırlar.  Harput Ulu Cami avlusunda resminin tasvir edildiği bir büstü bulunmaktadır.  Çubuk Bey gibi Harput için önemli olan şahsiyetlere daha fazla önem verilmelidir. Daha fazla tanıtılmalı ve isimleri yaşatılmalıdır.