11 MAYIS SINAVIMIZ

Tüm dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında Mart ayında kapatılan AVM, berber ve kuaförler bugün açılıyor.

Normalleşme sürecinin ilk adımı olarak görülen bu merkezlerin açılmasıyla birlikte yepyeni bir dönem de başlamış oldu.

Uzmanların önemli bir bölümü, koronavirüs ile yapılan etkili mücadelede önemli bir başarı yakalamışken bu merkezlerin açılmasıyla yeniden başa dönüleceği ve salgının yeniden yükseleceği görüşünü dile getirirken, bazı uzmanlar ise  kurallara uymak şartıyla AVM’lerin açılmasının ciddi bir sorun getirmeyeceğini ifade ediyorlar.

KAPALI MEKÂNLARA DİKKAT

AVM'lerin bir takım önlemler altında yarın açılacak olması sebebiyle uzmanlar endişelerini dile getirerek, alışveriş merkezilerinin ve işletmelerin açılması ile bu alanlarda kullanılan klima ve havalandırma sistemleriyle ilgili uyarılarda bulunuyorlar.

Mart başı itibariyle dünyada başlanan pandemi sürecinde ülkemizde de etkili yöntem ve tedaviyle özellikle son on gün içerisindeki verilerle, vakaların hızla azaldığını gösterdiğini ifade eden uzmanlar, şu uyarılarda bulunuyorlar:

“AVM’lerin açılmasıyla birlikte dünya genelinde de olan normalleşme süreci başlamış oluyor. Normalleşme süreci içerisinde alışveriş merkezleri özellikle büyük şehirlerin içerisinde sosyalleşmenin de önemli bir alanı olduğu için bu sürecin önemli bir parçası. Bu hastalığın özellikle kapalı ortam ve yakın temasla bulaştığını biliyoruz. Alışveriş merkezleri de bu açıdan risk oluşturuyor. Çok büyük kapalı alanlardan bahsediyoruz. Bu alanların bir havalandırma sistemi var. Bu havalandırma sistemi mevcut havayı sirküle ediyorsa riski muhakkak artırıyor ama içerideki havayı dışarıya verip dışarıdan temiz hava alıyorsa bu tür bir klima sisteminde risk daha az"

DOĞAL HAVALANDIRMA ŞART

AVM ve içerisindeki işyerlerinin içerisindeki havanın değişmediği sürece riskin artacağını söyleyen uzmanlar,  "Mümkünse camların açılabileceği ya da dışarıdan direkt taze havanın girebileceği alanlarda havalandırma sisteminin hiç kullanılmamasını öneririz ama alışveriş merkezlerinde bunların mümkün olmadığını biliyoruz. Dolayısıyla saatlerce, belirli düzeyde havayı dışarıdan temiz havayı alıp içerideki kirli havayı dışarı veren bir havalandırma sistemi bu süreçte çok daha uygun olacaktır. Hava değişmediği ve temiz hava gelmediği süre içerisinde riskin normale, açık havaya ya da taze havaya göre bir miktar artacağı aşikâr.”

ALANDAKİ KİŞİ SAYISI ÖNEMLİ

AVM’lerin genelde kapalı alanlardan oluştuğunu, bunu  minimize etmenin yolunun metrekareye göre kişi sayısı kısıtlamak, açık kalma sürelerini günün tamamında değil de belirli saatlerinde olabileceğini ifade eden uzmanlar, insanların ağzından konuşurken, öksürürken, aksırırken çıkan damlacıkların düştüğü zeminler ile  mağazada olan kıyafet ya da başka ürünlere de sirayet edebileceği ihtimali göz önünde bulundurularak bu alanların da sık sık temizlenmesi gerektiğini belirtiyorlar.

HAVALANDIRMA SİSTEMİ TAŞIYICI GÖREVİ GÖREBİLİR

Havalandırma sistemlerindeki akım hızının damlacıklarının,  sosyal mesafe kuralı için söylenen bir buçuk, iki metreden daha uzak mesafelere taşıyabileceğini belirten uzmanlar, "Biz bir buçuk, iki metre mesafe diyoruz ama havalandırma belirli akım hızında olduğu için bu akım hızıyla damlacıkların daha uzak mesafelere taşınmasına katkı sağlayabilir. Bu açıdan ne kadar az kişi alınırsa risk o kadar daha az olmuş olacak.”

MASKE KULLANMAYA DEVAM

Virüsün, damlacık yoluyla yani yakından uzun süre temasla bulaştığına dikkat çeken uzmanlar, vatandaşın biraz da rahatlama süreci olarak algıladığı normalleşmeye geçiş sürecinde de maske kullanımı devam etmesi gerektiğini, bu sayede aksıran, öksüren ya da konuşurken ağzımızdan çıkan damlacıkların çevreye yayılmasının önüne geçilmiş olacağını ifade ediyorlar.

AVM’YE GİDECEKSENİZ OKUYUN!..

Bugün açılan AVM’lerle ilgili kuralları açıklayan Sağlık Bakanlığı, her ayrıntıyı düşünmüş ve olası riskleri bertaraf etmeye yönelik zorunluluklar getirmiş.

İşte AVM kuralları:

-              Alışveriş merkezlerindeki kişi sayısı her 10 metrekareye bir kişi olacak şekilde sınırlandırılacak, çıkan kişi sayısı kadar kişinin girişine izin verilecek

-              Tıbbi/bez maske takmayanlar AVM'ye alınmayacak"

-              Sigara içme, dinlenme ve oyun alanları, sinemalar ve mescitler kullanılmayacak.

-              Oto yıkama ve vale hizmeti verilmeyecek.

-              Merkezi havalandırma sistemleri dışındaki klima sistemleri kullanılmayacak. Havalandırma gece bina kullanımda değilken dahi sürdürülecek, daha az hava miktarı ile de olsa gece boyu havalandırma sistemi çalışmaya devam ettirilecek.

-              Deneme kabinleri mümkün olduğu kadar kullanılmayacak, içeride kalma süresi 10 dakikayla sınırlandırılacak.

-              AVM ve içindeki iş yerlerinin görünür yerlerine Kovid-19 önlemleriyle ilgili afişler asılacak.

-              AVM ve iş yerlerinin girişinde, ayrıca içerisinde uygun yerlerde el antiseptiği bulundurulacak, AVM girişlerindeki hava perdeleri çalışması halinde kapatılacak.

-              Giriş ve çıkışlar kişilerin birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde düzenlenecek ve zeminde tek yönlü gidiş-geliş işaretleri konulacak.

-              AVM'de olabildiğince fazla sayıda giriş kapısı açılacak.

-              AVM'den çıkan kişi sayısı kadar kişinin girişine izin verilecek.

-              AVM'ye girişte tıbbi/bez maske takılacak ve maskesi olmayanlar içeri alınmayacak.

-              Girişte ateş ölçümü yapılacak. Ateşi 38 dereceden yüksek olanlar içeri alınmayıp, sağlık kuruluşuna gitmesi istenecek.

-              AVM giriş ve çıkışlarında sosyal mesafe kurallarına uyulacak, kişiler sırayla içeriye alınacak, sırada durulması gereken alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenecek.

-              Müşteriler anonslar ya da videolarla Kovid-19 kapsamında AVM'de uyulması gereken kurallar konusunda bilgilendirilecek. Bu anonslarda AVM ziyaretinin 3 saatten uzun olmaması ve grup halinde dolaşılmaması istenecek.

-              Yemek katındaki her türlü masa ve sandalyenin kullanılması engellenecek.

-              AVM'lerde Kovid-19 bulaşma riskini artıracağından, konser ve gösteri gibi toplu etkinlikler, broşür dağıtımı, promosyon uygulamaları yapılmayacak.

-              Sigara içme, dinlenme ve oyun alanları, sinemalar ve mescitler kullanılmayacak. Oto yıkama ve vale hizmeti verilmeyecek.

-              Genel alanlarda yemek ve diğer gıdaların tüketimi, tekerlekli sandalye ve mama sandalyesi kullanımı, bebek arabası kiralanması söz konusu olmayacak.

-              Asansörlere kapasitesinin üçte biri sayıda kişinin binmesine izin verilecek ve bu sayı asansör girişinde belirtilecek. Asansör içerisinde sosyal mesafeyi korumak amacıyla kişilerin durması gereken alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenecek.

-              Yürüyen merdivenlerin bantları ve diğer ortak alanların kapı kolları, tırabzanlar, asansör düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeylerin günde en az 3 kez temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanacak.

-              AVM tuvaletlerine el yıkama ve maske kullanımıyla ilgili afişler asılacak. El kurutma makineleri kullanılmayacak, tek kullanımlık kağıt havlu sistemine geçilecek. Sıvı sabun bulundurulacak, su ve sabunların mümkünse fotoselli olması, tuvalet alanlarına giriş kapılarının elle tutularak açılmaması sağlanacak.

-              Ortam havalandırmasına yönelik önlemler AVM'ler etkin şekilde ve dış ortamdan havalandırılacak, havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve değişimi düzenli yapılacak. Filtre değişimi sırasında personel N95/FFP2 maske takacak, eldiven ve yüz siperliği kullanacak, çıkarılan filtre çift poşetlenerek atılacak. Klima santrallerinin normal temizlik periyotları kısaltılacak.

-             Deneme kabinlerinde kalma süresi 10 dakikayla sınırlandırılacak.

EN İYİSİ GİTMEMEK

Bugün açılan AVM’lerin kapalı mekânlardan oluştuğu, olası insan yoğunluğu sebebiyle de risk taşıyan alanlar olduğunu belirten uzmanlar, bir süre daha çok zorunlu kalınmadığı sürece  AVM’lere gidilmemesi öneriyorlar.

Uzun süreden beri kapalı oldukları için maddi sorunlar yaşayan AVM’lerdeki işyeri sahipleri ile çalışanların sıkıntılarını bildiklerini ifade eden uzmanlar, olası yeni salgınların yaşanması halinde bu firmalar ile  çalışanlarının işyerlerinin daha çok zarar görme ihtimali hatta gerçeğini de dikkat çekiyorlar.

Dikkatli davranılmadığı ve kuralara uyulmadığı takdirde bizler çok dikkat etsek de ortamda bulunan birilerinin sorumsuzluğu sebebiyle topluluk içine virüs kapma ihtimalinin bulunduğunu ifade eden uzmanlar, bu süreçte daha dikkatli davranılması gerektiğini belirtiyorlar.